Είναι γνωστό πως οι γυναίκες σε όλες τις πολιτισμένες χώρες ζουν, κατά μέσο όρο, τέσσερα ως δέκα χρόνια περισσότερο από τους άνδρες. Αυτό βέβαια έχει ως συνέπεια την υπεροχή του αριθμού των γυναικών ψηφοφόρων, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συχνά απρόβλεπτες, αναπάντεχες, και τραγελαφικές καταστάσεις! Εξάλλου, μια ματιά στον ζωντανό πληθυσμό που διακινείται καθημερινά στα διάφορα κοιμητήρια, αποκαλύπτει ότι οι χήρες που θρηνούν το μακαρίτη, σε σύγκριση με τους χήρους που «επισκέπτονται» τις συμβίες τους που έχουν εκδημήσει προς Κύριον, είναι, τουλάχιστο 10 : 1.
Όσο όμως το φαινόμενο είναι γνωστό και αναμφισβήτητο, άλλο τόσο δύσκολη και πολύπλοκη είναι η ερμηνεία του.
Με τη μελέτη και την ερμηνεία του φαινομένου ασχολήθηκε παλαιότερα συνέδριο του Εθνικού Ιδρύματος για τη Γήρανση, των Η.Π.Α., με αποτέλεσμα να διαπιστωθεί, για μια ακόμη φορά, ότι το αποκαλούμενο «ασθενές φύλο» είναι στην πραγματικότητα το βιολογικά επικρατέστερο και ανθεκτικότερο για ολόκληρη τη διάρκεια της ζωής.
Οι διαφορές αρχίζουν να αναφαίνονται από τη στιγμή της σύλληψης, κατά την οποία η σχέση του αριθμού των αρρένων προς τα θήλεα είναι 115 προς 100. Μέσα σε εννιά όμως μήνες, κατά τον τοκετό, η πλεονεκτική αυτή θέση του αρσενικού περιορίζεται στα 105 προς 100, γιατί τα περισσότερα ατυχήματα κατά τη διάρκεια της εμβρυϊκής ζωής, που καταλήγουν στο θάνατο του εμβρύου, αφορούν κατά πολύ μεγαλύτερο ποσοστό τα αρσενικά έμβρυα.
Στο συνέδριο, μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε πως «η ενδομήτρια ζωή είναι μια ζούγκλα η πλέον κατάλληλη περίοδος για Φυσική Επιλογή.» Αλλά αυτό το κακό δεν σταματά ως εδώ. Τα αρσενικά εμφανίζουν μεγαλύτερη νεογνική και παιδική θνησιμότητα, που επεκτείνεται προς την εφηβική και τη νεανική ηλικία, με αποτέλεσμα η αριθμητική σχέση μεταξύ των δύο φύλων να εξισώνεται (100:100) στην ηλικία των 30 περίπου ετών. Τελικά, στην ηλικία των 65 ετών, εξακολουθούν να επιβιώνουν τα 84% των γυναικών, σε σύγκριση προς τα 70% μόνο των ανδρών!
Από στατιστική ανάλυση προκύπτει ότι η σχέση θνησιμότητας αρρένων : θηλέων αρχίζει από 3,9:1 με αίτια θανάτου την ανθρωποκτονία, και ελαττώνεται προοδευτικά, με αίτια θανάτου τον καρκίνο του πνεύμονα, την αυτοκτονία, τις νόσους των πνευμόνων, τα ατυχήματα, την κίρρωση του ήπατος και την καρδιοπάθεια, όπου η σχέση αυτή περιορίζεται στα 2 : 1.
Εκτός όμως από όλα αυτά, φαίνεται ότι το αρσενικό είναι άτομο υψηλού κινδύνου από τη ίδια τη φύση του. Αυτό προκύπτει από μια ενδιαφέρουσα μελέτη, που προέρχεται από το Πανεπιστήμιο John Hopkins, και αφορά το χρωμόσωμα «Υ.»
Στα πλαίσια αυτής της μελέτης ανακαλύφθηκε μια οικογένεια όπου από το χρωμόσωμα Υ (που βρίσκεται στα κύτταρα μόνο των αρσενικών), ελλείπει το μακρύ του σκέλος. Από σύγκριση της ηλικίας θανάτου όλων των μελών αυτής της οικογένειας και άλλων δύο ανάλογων οικογενειών, από την ίδια περιοχή, για τις τέσσερις προηγούμενες γενεές, προέκυψαν τα ακόλουθα:
1) Στις άλλες δυο οικογένειες, οι γυναίκες πέθαιναν γύρω στα 75 τους χρόνια και οι άντρες 5 – 6 χρόνια νωρίτερα.
2) Στην οικογένεια με το ελαττωματικό χρωμόσωμα Υ, οι γυναίκες έζησαν κατά μέσο όρο 77,4 χρόνια , ενώ οι 14 άντρες, που διερευνήθηκε το ιστορικό τους, έζησαν, κατά μέσο όρο 82, 3 χρόνια.
Βέβαια, τότε δεν ήταν ακόμα γνωστό ποια είναι τα γονίδια που εντοπίζονται στο μακρύ σκέλος του χρωμόσωμου «Υ,» που ελλείπει σ αυτή την περίπτωση, και με ποιο τρόπο η απουσία τους συντελεί στη μακροβιότητα. Σήμερα όμως, με τη συμπλήρωση της χαρτογράφησης του γενετικού κώδικα (γενώμης), και με λίγη τύχη, είναι δυνατό, σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, να είμαστε σε θέση να ξέρουμε γιατί ο σκύλος φυσιολογικά ζει 15 ως 20 χρόνια, ο αρουραίος γύρω στα 4 χρόνια, ο άνθρωπος γύρω στα 70 80 χρόνια, κ.ο.κ.
Βέβαια, από μια σχετικά πρόσφατη μελέτη του θέματος της μακροζωίας γενικότερα, ανεξάρτητα από το φύλο, που έγινε στο Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess της Βοστώνης, το μυστικό της μακροζωϊας διαπιστώθηκε ότι μάλλον εντοπίζεται σε ένα συγκεκριμένο συνδυασμό γονιδίων στο χρωμόσωμα 4. Το θέμα βέβαια διερευνάται, με μεγάλο ενδιαφέρον, και τα αποτελέσματα αναμένονται με ανυπομονησία, καθώς και με μεγάλες και ποικίλες προσδοκίες από τους ενδιαφερόμενους!!
Εξάλλου, με τη βοήθεια της γενετικής μηχανικής, δεν είναι καθόλου απίθανο, στο λίαν προσεχές μέλλον να παρακαμφθεί το φράγμα της φυσικής επιλογής και να σχεδιαστούν όντα στα οποία η διαδικασία της γήρανσης να προχωρεί με εξαιρετικά βραδύ ρυθμό, και να ολοκληρώνεται σε αιώνες αντί σε δεκαετίες, είτε και γιατί όχι; – να μην υφίσταται καμιά τέτοια διαδικασία!
Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών,
Ιατρική Σχολή