Τα τελευταία είκοσι χρόνια επιστήμονες από όλο τον κόσμο έχουν δημοσιεύσει έναν μεγάλο αριθμό μελετών οι οποίες τονίζουν τα πλεονεκτήματα του μητρικού θηλασμού, ως προς την σωματική και ψυχική υγεία του βρέφους, την υγεία της μητέρας και το συναισθηματικό δέσιμο της δυάδας. Τα στοιχεία αυξάνουν εντυπωσιακά κάθε χρόνο και αφορούν καινούργιες συνεχώς πτυχές και οπτικές για τα θαύματα του θηλασμού. Παρά τον αδιαμφισβήτητο ενθουσιασμό των επιστημόνων, το ποσοστό των μητέρων που θηλάζουν σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – 6 μήνες αποκλειστικά και για τα πρώτα δύο τουλάχιστον χρόνια της ζωής του παιδιού, σε συνδυασμό με στερεές τροφές – παραμένει πολύ χαμηλό, τόσο διεθνώς, ιδιαίτερα δε στη χώρα μας. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Οι αιτίες είναι πολλές και χρειάζονται πολλή συζήτηση. Σήμερα θα σταθώ στο πρόβλημα της λανθασμένης ορολογίας που χρησιμοποιείται στο θέμα της βρεφικής διατροφής, η οποία ευνοεί τη βιομηχανία βρεφικών γαλάτων.
Αν ένας έφηβος έρθει στο ιατρείο μου και μου πει ότι θέλει να αρχίσει το κάπνισμα, θα αισθανθώ υποχρέωση να του απαντήσω άμεσα παραθέτοντας τους κινδύνους που η υγεία του θα αντιμετωπίσει από τον καπνό. Αντίθετα, αν μια έγκυος γυναίκα δηλώσει στο γυναικολόγο της ότι σκοπεύει να δώσει τεχνητό γάλα στο παιδί της, όταν εκείνο γεννηθεί, ο ιατρός θα ‘σεβαστεί το δικαίωμα επιλογής της’ και δε θα την πληροφορήσει για τους κινδύνους από αυτήν της την απόφαση.
Παρόμοιο λάθος γίνεται ακόμα κι όταν ο γιατρός, με καλή πρόθεση ως προς το μητρικό θηλασμό, ενημερώσει τη γυναίκα για τα πλεονεκτήματα του θηλασμού. Είναι αυτό αρκετό; Μήπως υπάρχουν ‘μειονεκτήματα’ του θηλασμού και ποια είναι αυτά; Θετική επιστημονική απάντηση δεν υπάρχει. Μήπως με τέτοια φρασεολογία η έγκυος δε θα μάθει ποτέ πλήρως την αλήθεια, επομένως δε θα λάβει σωστή απόφαση; Μήπως η άμεση σκέψη της μητέρας είναι: ‘Το ξένο γάλα είναι ασφαλές και η φυσιολογική διατροφή για το παιδί μου, αλλά αν θέλω να κάνω κάτι ιδιαίτερο και ξεχωριστό για αυτό μπορώ να θηλάσω’; Μήπως αντί για τα ‘θαύματα’ του θηλασμού θα έπρεπε να μιλούμε για τα προβλήματα του ξένου γάλακτος; Στον καπνιστή επισημαίνουμε τα θαύματα του καθαρού αέρα ή τους σοβαρούς κινδύνους από το κάπνισμα;
Η επιστημονική κοινότητα και όσοι ασχολούνται και συμβουλεύουν μητέρες χρειάζεται πλέον να πουν τα πράγματα με το όνομά τους. Οι επιστημονικές αποδείξεις αφθονούν. Αυτό που λείπει είναι η θέληση να αντιμετωπίσουμε τις πανίσχυρες γαλακτοβιομηχανίες που επιτίθενται κατά του φυσιολογικού τρόπου διατροφής των βρεφών – που είναι ο μητρικός θηλασμός – , ώστε να εισπράξουν κέρδη εις βάρος της υγείας των παιδιών. Ο Διεθνής Κώδικας για την Εμπορία Προιόντων Υποκατάστασης του Μητρικού Γάλακτος, ψηφισμένος εδώ και χρόνια από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, οριοθετεί τις δραστηριότητες αυτής της βιομηχανίας με έναν τρόπο που δε διαφέρει και πολύ από τους περιορισμούς που επιβάλλονται στη βιομηχανία καπνού ή όπλων. Μόνο που σε πολλές χώρες, φυσικά και στην Ελλάδα, αποτελεί ακόμα κενό γράμμα.
Παρακάτω παραθέτω συνοπτικά τα συμπεράσματα από εκτεταμένες και αδιαμφισβήτητες έρευνες στον τομέα της βρεφικής διατροφής που δημοσιεύτηκαν κατά τα τελευταία χρόνια. Δε θα επαινέσω τον θηλασμό όπως δεν επαινώ τον αέρα που αναπνέω. Θα αριθμήσω τα προβλήματα από τα βρεφικά γάλατα. Υπάρχει πάντα ένας μόνο τρόπος για να λέει κανείς την αλήθεια.
Οι επιστημονικά αποδεδειγμένοι κίνδυνοι της χορήγησης ξένου γάλακτος για το μωρό είναι:
1.Αυξημένη θνητότητα
2.Αυξημένο σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου
3.Αυξημένος κίνδυνος για αλλεργίες: έκζεμα, άσθμα, τροφική αλλεργία
4.Αυξημένος κίνδυνος για πνευμονία, ιογενή συριγμό, λοιμώξεις αναπνευστικού
5.Αυξημένος κίνδυνος για γαστρεντερίτιδα, αναγωγές, δυσκοιλιότητα
6.Το έντερο και το αμυντικό σύστημα του μωρού δεν αναπτύσσονται πλήρως, όπως με το μητρικό γάλα
7.Αυξημένος κίνδυνος για σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας, ωτίτιδα
8.Αυξημένος κίνδυνος για λέμφωμα και λευχαιμία στην παιδική ηλικία
9.Αυξημένος κίνδυνος για σακχαρώδη διαβήτη
10.Αυξημένος κίνδυνος για υπέρταση/ καρδιαγγειακά νοσήματα στην ενήλικη ζωή
11.Αυξημένος κίνδυνος για παχυσαρκία και αυξημένη χοληστερίνη
12.Αυξημένος κίνδυνος για κολικούς, αναγωγές και υπερβολικό κλάμα
13.Αυξημένος κίνδυνος για άσχημο πρόσωπο: ασυμμετρία, μακρύ πρόσωπο, ρουφηγμένα μάγουλα, ανωμαλίες δοντιών, γλώσσα προς τα έξω
14. Γευστική μονοτονία και μεγαλύτερες δυσκολίες κατά την έναρξη στερεών τροφών
15.Αυξημένος κίνδυνος για μείωση του δείκτη νοημοσύνης IQ
16. Μη κάλυψη των συναισθηματικών και ψυχολογικών αναγκών του βρέφους
Για τη μητέρα:
1. Αυξημένος κίνδυνος για καρκίνο μαστού και ωοθηκών
2. Αυξημένος κίνδυνος για οστεοπόρωση μετά την εμμηνόπαυση
3. Αυξημένος κίνδυνος για περιττά κιλά μετά την εγκυμοσύνη
4. Αυξημένος κίνδυνος για αιμορραγία μετά τον τοκετό
5. Αυξημένος κίνδυνος για διαβήτη
6. Αυξημένος κίνδυνος για κατάθλιψη στη λοχεία και στρες
7. Μειωμένο συναισθηματικό δέσιμο με το μωρό
Αν κάποιος γιατρός πρότεινε να δώσει καθημερινά στο παιδί ένα φάρμακο που ενέχει τους παραπάνω κινδύνους, θα το δεχόσασταν;
Μην το κάνετε αυτό στο μωρό σας. Προσπαθήστε να θηλάσετε.