Το καλοκαίρι έφτασε και μαζί του, όπως κάθε χρόνο άλλωστε, ήρθαν και οι γνωστοί απρόσκλητοι επισκέπτες. Αν είστε τυχεροί αλλά και προσεκτικοί, μπορεί να γλιτώσετε από την παρουσία τους. Ενδέχεται όμως να σας αφήσουν το σημάδι τους και μετά να φύγουν.

 

Ο λόγος, βέβαια, για τα έντομα και τα τσιμπήματα που προξενούν. Διαβάστε πώς μπορείτε να τα αντιμετωπίσετε και να προστατέψετε τα παιδιά σας από αυτά.

Σφήκες, μέλισσες, κουνούπια, μύγες, ψύλλοι, αλλά και τσούχτρες, σκορπιοί και φίδια κάνουν την εμφάνισή τους λίαν συχνά αυτή την περίοδο του έτους. Αυτό που πρέπει πρωταρχικά να γνωρίζετε είναι ότι τα έντομα όπως και τα περισσότερα ζώα δεν επιτίθενται συνήθως στον άνθρωπο, εκτός εάν είναι τραυματισμένα ή τα έχουν προκαλέσει. Λαμβάνοντας λοιπόν κάποια στοιχειώδη μέτρα προφύλαξης μπορείτε να προλάβετε κάποια από τα …τσιμπήματα του καλοκαιριού.

Καταρχάς, πρέπει να ενημερώσετε τα παιδιά σας για αυτούς τους απρόσκλητους επισκέπτες καθώς και τις συνέπειες που ενδέχεται να έχει η εμφάνισή τους. Δεν χρειάζεται να μπείτε σε λεπτομέρειες που πιθανόν να τρομάξουν τα παιδιά, αλλά να τους υποδείξετε γενικά κάποια πράγματα για την ασφάλειά τους. Το καλοκαίρι είναι η εποχή όλων αυτών των ιπτάμενων και μη “εχθρών” αλλά και των παιδιών. Η αρμονική συμβίωση όλων είναι δυνατή. Είναι σημαντικό να μάθετε στα παιδιά να αγαπούν τη φύση, χωρίς ωστόσο να παρενοχλούν αυτούς τους οργανισμούς.

Καλό είναι επίσης να ελέγξετε εάν το παιδί σας εμφανίζει ιδιαίτερη ευαισθησία σε δήγματα ή δαγκώματα. Τα περισσότερα παιδιά εκδηλώνουν ήπιες αντιδράσεις, υπάρχουν όμως και άλλα που είναι αλλεργικά σε ορισμένα δηλητήρια και ενδέχεται να χρειαστούν επείγουσα ιατρική αντιμετώπιση. Αν παρατηρήσετε ότι το παιδί έχει τέτοια προδιάθεση, συζητήστε το με τον παιδίατρο ή έναν ειδικό ιατρό. Μπορεί να χρειαστεί το παιδί να υποβληθεί σε θεραπεία από-ευαισθητοποίησης με τη χορήγηση κάποιων σκευασμάτων (ενέσεων ή χαπιών). Ο ιατρός θα σας υποδείξει ακόμη τι πρέπει να κάνετε και με τη βοήθεια ποιων μέσων στο σπίτι προκειμένου να αντιμετωπίσετε ένα τέτοιο πιθανό επεισόδιο.

Είναι σίγουρο ότι αποκλείετε να προλάβετε όλα τα πιθανά δήγματα ή δαγκώματα, όσο καλά κι αν είστε ενημερωμένη και προετοιμασμένη. Μπορείτε όμως να ελαχιστοποιήσετε τις πιθανότητες να συμβούν. Πώς θα γίνει αυτό

-Αποφύγετε να βρίσκεστε με το παιδί σε περιοχές όπου πιθανόν βρίθουν εντόμων ή άλλων “επικίνδυνων” ζώων. Τα λιμνάζοντα νερά, οι κήποι, τα δένδρα και τα λουλούδια στην ανθοφορία τους, οι εστίες σκουπιδιών αποτελούν συνήθως και εστίες κινδύνου.

-Προσέξτε το ντύσιμο του παιδιού κατά τους θερινούς μήνες ώστε να μην είναι εκτεθειμένο πολύ το δέρμα του. Προτιμήστε τα μακρυμάνικα δροσερά ρούχα καθώς και τα παντελόνια κάτω από το γόνατο που προστατεύουν το σώμα του τόσο από την υπερβολική έκθεση στον ήλιο όσο και από τις επιθέσεις εντόμων και ζώων.

-Όσον αφορά ειδικά τα έντομα, καλό είναι να γνωρίζετε ότι έλκονται από τα έντονα χρώματα και τις έντονες οσμές. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιείτε καλλυντικά και αρωματικά προϊόντα για την καθαριότητα και φροντίδα του παιδιού, που αφήνουν έντονο το άρωμά τους διότι θα γίνει ευκολότερα θύμα των εντόμων.

Εάν παρά τις προφυλάξεις σας, το παιδί δεν αποφύγει το τσίμπημα, τότε πρέπει να γνωρίζετε τι ακριβώς θα αντιμετωπίσετε. Τα δήγματα και τα τσιμπήματα εντόμων μπορεί να προκαλέσουν τοπικό ερεθισμό στο δέρμα, που συνήθως υποχωρεί μετά από μια ημέρα χωρίς φαρμακευτική θεραπεία. Αυτό που κυρίως πρέπει να κάνετε είναι να ανακουφίσετε την ενοχλητική φαγούρα που πιθανότατα ταλαιπωρεί το παιδί. Για τα τσιμπήματα κουνουπιών, ψύλλων και κοριών ενδείκνυται η επάλειψη με λοσιόν καλαμίνης στο δέρμα εκτός από την περιοχή των ματιών και των γεννητικών οργάνων. Αν πάλι πρόκειται για τσίμπημα από μέλισσα ή σφήκα, τότε βρέξτε ένα πανί με κρύο νερό και πιέστε το επάνω στην περιοχή του τσιμπήματος για να μειώσετε τον πόνο και το πρήξιμο. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να συμβουλεύεστε άμεσα τον ιατρό σας και ιδίως προτού σπεύσετε να χορηγήσετε άλλα θεραπευτικά μέσα ή γιατροσόφια. Αν η φαγούρα είναι έντονη, πιθανόν ο ιατρός να σας υποδείξει κάποια αλοιφή κορτιζόνης ή κάποιο αντιισταμινικό σκεύασμα. Διατηρείτε επίσης τα νύχια του παιδιού καθαρά και κομμένα ώστε να ελαχιστοποιήσετε την πιθανότητα μολύνσεων από το ξύσιμο. Εάν πάντως το τσίμπημα μολυνθεί, η περιοχή θα κοκκινίσει και θα πρηστεί. Μερικές φορές εμφανίζεται και πυώδες υγρό κοντά στο επίμαχο σημείο. Καλό είναι να ζητήσετε από τον ιατρό να εξετάσει οποιοδήποτε δήγμα ή τσίμπημα εντόμου έχει μολυνθεί διότι ενδέχεται να πρέπει να αντιμετωπισθεί με αντιβιοτικά φάρμακα.

Γενικότερα, καλέστε αμέσως ιατρική βοήθεια εφόσον το παιδί εκδηλώσει τα παρακάτω συμπτώματα μετά από κάποιο τσίμπημα:

*Ξαφνική δυσκολία στην αναπνοή

*Αδυναμία, λιποθυμία ή απώλεια της συνείδησης

*Κνιδωτικό εξάνθημα ή φαγούρα σε όλο το σώμα

*Υπερβολικό οίδημα (πρήξιμο) κοντά στα μάτια, τα χείλια ή το πέος που δυσκολεύει το παιδί να βλέπει, να τρωει ή να ουρεί

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ ΥΠΟΨΗΝ ΜΑΣ ΠΩΣ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΥΤΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΜΦΑΝΙΣΤΟΥΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΠΟΙΕΣ ΩΡΕΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΣΙΜΠΗΜΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΑΜΕΣΩΣ.

Κουνούπια

Αγαπημένο τους μέρος είναι το νερό γενικά. Πιθανότατα θα τα συναντήσετε σε πισίνες, λίμνες και λιμνάζοντα ύδατα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα σας έρθουν απρόσκλητοι επισκέπτες και στο σπίτι σας, ιδίως τις ζεστές νύχτες του καλοκαιριού. Καλό είναι λοιπόν να λάβετε τα μέτρα σας. Τοποθετήστε σήτες στις πόρτες και τα παράθυρα του σπιτιού καθώς και κουνουπιέρες πάνω από τα κρεβατάκια των παιδιών. Εάν χρησιμοποιείτε εντομο-απωθητικές παστίλιες ή άλλα σκευάσματα για την καταπολέμησή τους, πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Εκτός από το πλύσιμο των χεριών μετά από τη χρήση τους, μην ξεχνάτε ότι πρέπει να τις τοποθετείτε μακριά από τα κρεβάτια και πάντοτε σε καλά αεριζόμενο χώρο. Αποφύγετε τις επαλείψεις στο παιδικό δέρμα με χημικά εντομο-απωθητικά όπως και με αρώματα, λοσιόν ή άλλα καλλυντικά προϊόντα διότι τα κουνούπια έλκονται από τις ευχάριστες οσμές όπως και τα έντονα χρώματα και τον ιδρώτα. Το τσίμπημα του κουνουπιού αφήνει μια μικρή αίσθηση τσουξίματος στο δέρμα ενώ το “επίμαχο” σημείο γρήγορα κοκκινίζει και ελαφρά διογκώνεται. Παράλληλα, ο γνωστός κνησμός (φαγούρα) αρχίζει να ταλαιπωρεί το …θύμα του κώνωπος. Συνιστάται η επάλειψη με κάποια κορτιζονούχα αλοιφή μόνο εάν παρουσιαστεί ασυνήθιστο πρήξιμο μετά το τσίμπημα.

ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΗΦΘΕΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΚΝΙΠΕΣ ΠΟΥ ΤΟ ΤΣΙΜΠΗΜΑ ΤΟΥΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ ΔΕΡΜΑΤΙΚΗ ΛΕ’Ι’ΣΜΑΝΙΑΣΗ.

Η ΝΟΣΟΣ ΕΝΔΗΜΕΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΕ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ.

Μύγες

Κάνουν γενικά αισθητή την εμφάνισή τους κυρίως τους εαρινούς και θερινούς μήνες διότι διαβιούν και αναπαράγονται σε ζεστές θερμοκρασίες. Μπορεί να τις συναντήσετε παντού αλλά σίγουρα θα ακούσετε το βούισμα τους όπου υπάρχουν τρόφιμα όπου ως γνωστό αφήνουν και τα …ίχνη τους, κοντά σε εστίες σκουπιδιών και σε κόπρανα. Σε αυτές μάλιστα τις περιπτώσεις, το δήγμα τους ενδέχεται να προξενήσει κάποια μόλυνση στο δέρμα καθώς “μεταφέρουν” μικρόβια. Τα χαρακτηριστικά που θα σας βοηθήσουν να καταλάβετε εάν συντρέχει τέτοια περίπτωση, είναι κνησμώδεις εξογκώσεις που ενδέχεται να γίνουν μικρές φουσκάλες. Εξαφανίζονται συνήθως μέσα σε μια ή δυο ημέρες.

Ψύλλοι

Τα γνωστά τσιμπούρια εντοπίζονται στο τρίχωμα διαφόρων οικόσιτων ζώων, στα χαλιά και γενικά σε μαλακά πυκνά υφάσματα του σπιτιού και στις ρωγμές του πατώματος. Το δήγμα τους προξενεί στο δέρμα μικρή διόγκωση και φαγούρα. Πιθανόν να μην τα αντιληφθείτε άμεσα καθώς “κρύβονται” στα μαλλιά ή στο δέρμα σε σημεία όπου τα ρούχα εφαρμόζουν σφιχτά όπως πχ μέση, γλουτοί. Εάν εντοπίσετε τον απρόσκλητο επισκέπτη, μπορείτε να επιχειρήσετε να τον απομακρύνετε με ένα τσιμπιδάκι. Τραβήξτε μαλακά το έντομο από το δέρμα προσέχοντας ώστε να μην αφήσετε τμήμα του μέσα στο δέρμα. ΜΕ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΛΥ ΠΙΘΑΝΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ ΕΝΤΟΜΟΥ ΣΤΟ ΔΕΡΜΑ ΚΑΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΘΟΥΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΟ ΤΡΟΠΟ. ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ ΑΝ ΤΜΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΝΤΟΜΟΥ ΠΑΡΑΜΕΙΝΟΥΝ ΣΤΟ ΔΕΡΜΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΧΘΟΥΝ ΚΟΚΚΙΩΜΑΤΑ Η’/ΚΑΙ ΔΕΡΜΑΤΟ’Υ’ΝΩΜΑΤΑ ΠΟΥ ΘΑ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΣΑΝ ΜΙΚΡΑ, ΣΚΛΗΡΑ ΕΠΑΡΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΑΙΡΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΑ.

ΕΑΝ ΠΙΘΑΝΟΛΟΓΕΙΤΑΙ ΟΤΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΣΙΜΠΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΣΙΜΠΟΥΡΙ ΤΟΤΕ ΠΙΘΑΝΩΣ ΝΑ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΥΠΟΒΛΗΘΕΙ ΣΕ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ 20 ΗΜΕΡΕΣ ΠΕΡΙΠΟΥ ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΣΙΜΠΗΜΑ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΕΙ Η ΝΟΣΟΣ ΤΟΥ LYME.

Κοριοί

Δεν υπάρχουν μόνο στα …τηλέφωνα. Απαντώνται επίσης σε οποιοδήποτε άνοιγμα ή ρωγμή του τοίχου ή του πατώματος, καθώς και σε σχισμές στα έπιπλα. Είναι κυρίως νυχτερινοί τύποι, και δυστυχώς αναπτύσσουν έντονη δραστηριότητα τους καλοκαιρινούς μήνες. Θα αντιληφθείτε την ύπαρξή τους πιθανόν από τις κόκκινες διογκώσεις στο δέρμα, οι οποίες προκαλούν φαγούρα ενώ εξελίσσονται και σε φυσαλίδες. Συνήθως μάλιστα εμφανίζονται 2-3 μαζί στη σειρά επάνω στο δέρμα.

Μέλισσες/ σφήκες

Τα δημοφιλέστερα έντομα του καλοκαιριού βρίσκονται σχεδόν παντού λόγω της ανθοφορίας της φύσης. Εάν θέλετε να τα αποφύγετε, μην συχνάζετε κοντά σε λουλούδια, θάμνους, κήπους, και κυρίως μην φοράτε έντονα αρώματα ή χρησιμοποιείτε καλλυντικά γενικά τα οποία σας περιβάλλουν με ένα σύννεφο ευωδιάς. Γίνεστε εύκολα πόλος έλξης για αυτά. Τα πράγματα δυσκολεύουν σε περίπτωση που κάποιος βρεθεί κοντά στην κυψέλη. Ιδίως τα μικρά παιδιά που δεν αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο και αρχίζουν να παριστάνουν τους μικρούς εξερευνητές. Εξηγήστε στα παιδιά ότι δεν πρέπει να “προκαλούν” τα έντομα αυτά στις κυψέλες τους διότι από τη βάση του κεντριού της μέλισσας εκπέμπεται ως συναγερμός μια φερομόνη, η οποία ανιχνεύεται από τις άλλες μέλισσες οι οποίες μπορεί να γίνουν απειλητικές και να τσιμπήσουν τον μικρό εισβολέα. Το τσίμπημά τους προκαλεί άμεσο πόνο και οίδημα (πρήξιμο) στο δέρμα. Τα συμπτώματα υποχωρούν γενικά μετά από μερικές ώρες, ενώ θεωρούνται επικίνδυνα όταν βρίσκονται στις ευαίσθητες περιοχές του λαιμού ή του στόματος διότι δυσκολεύουν την αναπνοή. Αυτό που πρέπει να κάνετε αμέσως είναι να απομακρύνετε από το δέρμα το κεντρί του εντόμου ολόκληρο και γρήγορα. Αυτό θα εμποδίσει την έγχυση μεγάλης ποσότητας του δηλητηρίου στο αίμα του παιδιού. Η αφαίρεση του κεντριού μπορεί να γίνει με τα νύχια ή με ένα τσιμπιδάκι. Χρειάζεται προσοχή διότι δεν πρέπει να ζουληχτεί η περιοχή του τσιμπήματος. Ενδέχεται το κεντρί αντί να βγει προς τα έξω, να σπρωχθεί ακόμη πιο βαθιά. Στη συνέχεια τοποθετήστε επάνω στο σημείο πάγο, κρύα κομπρέσα ή στικ αμμωνίας.

Εάν διαπιστώσετε κάποια αλλεργική αντίδραση (πχ υπόταση, έντονη εφίδρωση, δύσπνοια και μελάνιασμα) τότε πρέπει να ειδοποιήσετε άμεσα τον ιατρό.

Τσιμπήματα στην αμμουδιά

Οι μικροί λουόμενοι πρέπει να προστατεύονται από τα τσιμπήματα της άμμου αλλά και της θάλασσας. Στην παραλία έχουν συνήθως να αντιμετωπίσουν συνήθως σφήκες και μέλισσες οι οποίες έλκονται από τα ωραία αρώματα των αντηλιακών. Μέσα στο νερό ο πιο αναπάντεχος “εχθρός” των κολυμβητών είναι οι τσούχτρες. Ενδέχεται επίσης να εμφανιστούν μέδουσες και θαλάσσιες ανεμώνες. Σύμφωνα με τους ειδικούς, το τσίμπημα της τσούχτρας σπάνια έχει σοβαρές παρενέργειες, και μόνο σε ευαίσθητα και αλλεργικά άτομα. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η περιοχή του σώματος όπου ήλθε σε επαφή με την τσούχτρα παρουσιάζει μια έντονη κοκκινίλα με ή χωρίς φούσκωμα, που συνοδεύεται από έντονο τσούξιμο, φαγούρα, οίδημα. Όλα προκαλούνται από μια τοξική ουσία η οποία απελευθερώνεται από τα πλοκάμια της τσούχτρας.

Εάν λοιπόν η τσούχτρα κάνει την εμφάνισή της, πρέπει να ενεργήσετε ως εξής: Καταρχάς, προσπαθείτε να απομακρύνετε τα τυχόν κολλημένα στο δέρμα του παθόντος πλοκάμια. Προσοχή όμως! Όχι με γυμνά χέρια διότι έτσι θα κολλήσουν και στα χέρια σας τα πλοκάμια προκαλώντας ανάλογο ερεθισμό. Ένας εύκολος και σχετικά ασφαλής τρόπος είναι να χρησιμοποιήσετε στεγνή άμμο για να σκουπίσετε τα υπολείμματα της τσούχτρας από το δέρμα. Κατόπιν καλό είναι να τοποθετήσετε στην περιοχή εκείνη πάγο ή κρύες κομπρέσες ώστε να περιορίσετε την εκδήλωση τοπικών φαινομένων στο δέρμα. Συνιστάται επίσης η επάλειψη της περιοχής με κάποια κορτιζονούχο κρέμα η οποία θα ανακουφίσει από το τσούξιμο και τη φαγούρα. Τέλος, εάν τα συμπτώματα είναι έντονα και δεν υποχωρούν μετά την εφαρμογή των τοπικών μέτρων, πρέπει να ειδοποιήσετε κάποιον ιατρό.

Δάγκωμα από φίδια και σκορπιούς και αράχνες

Ακούγεται απίθανο, αλλά δεν είναι διότι στην ελληνική ύπαιθρο υπάρχουν και αυτά τα ερπετά. Τα τσιμπήματα αυτά είναι επικίνδυνα και πρέπει να αντιμετωπίζονται αμέσως. Πιθανά συμπτώματα είναι πρήξιμο και έντονος πόνος στο επίμαχο σημείο καθώς και ένα μούδιασμα που απλώνεται στο υπόλοιπο μέλος του σώματος.

Αυτό που πρέπει να κάνετε εάν το παιδί σας το δαγκώσει φίδι είναι καταρχάς να ξαπλώσετε το παιδί έτσι ώστε το σημείο του σώματος όπου έγινε το δάγκωμα να βρίσκεται σε χαμηλότερο επίπεδο από την καρδιά. Μετά τοποθετήστε έναν επίδεσμο ή ένα κομμάτι ύφασμα περίπου 10 εκατοστά επάνω από το επίμαχο σημείο. Η χάραξη με ξυραφάκι ή μαχαίρι μέρους του δέρματος με στόχο την αιμορραγία και την απομάκρυνση του δηλητηρίου δεν συνιστάται διότι μπορεί και να επιφέρει αντίθετο αποτέλεσμα, δηλαδή να διοχετευθεί μεγαλύτερη ποσότητα δηλητηρίου στο αίμα. Τα γενικά τοπικά μέτρα (πάγος, κρύες κομπρέσες, αλοιφή) πρέπει να εφαρμοστούν και σε αυτήν την περίπτωση ενώ ενδείκνυται η χορήγηση κάποιου παυσίπονου. Καλό είναι να επισκεφθείτε και το πλησιέστερο νοσοκομείο διότι ίσως απαιτηθεί η διενέργεια αντιοφικού ορού.

Το φαρμακείο των διακοπών

Όπου κι αν επιλέξετε να πάτε για τις διακοπές σας, καλό είναι κατά την προετοιμασία σας να αφήσετε λίγο χώρο και για το φαρμακείο των διακοπών. Αυτό λοιπόν πρέπει να περιέχει

-Οξυζενέ για τον καθαρισμό των πληγών

-Αντισηπτικό για τις πληγές ή τα τραύματα

-Ιωδιούχο διάλυμα για απολύμανση

-Βαμβάκι, γάζες, επιδέσμους, λευκοπλάστ, τσιρότα

-Οινόπνευμα για την απολύμανση αντικειμένων

-Θερμόμετρο, αντιπυρετικό, παυσίπονο

-Αλοιφή, σπρέι ή στικ αμμωνίας για τα τσιμπήματα

-Εντομοαπωθητικό

-Παγοκύστες ή πετσέτες για κομπρέσες

-Ένεση κορτιζόνης

Βασίλης Κατσιμπούλας

Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος