Εξωμήτρια κύηση είναι κάθε εγκυμοσύνη που υπάρχει έξω από την μήτρα. Μία εγκυμοσύνη έξω από την μήτρα μπορεί να γίνει στην σάλπιγγα, στο σημείο που ενώνεται η σάλπιγγα με την μήτρα, στην κοιλιά, ή στον τράχηλο. Όλα αυτά είναι σημεία που βρίσκονται έξω από την μήτρα και γι’ αυτό και η εγκυμοσύνη λέγεται εξωμήτρια ή έκτοπη εγκυμοσύνη.
Όπως ξέρουμε, το ωάρια βγαίνει από την ωοθήκη και μπαίνει στην σάλπιγγα, όπου συναντά τα σπερματοζωάρια γονιμοποιείται και μετά κατεβαίνει και εμφυτεύεται στην μήτρα. Αν δεν γονιμοποιηθεί, αποβάλλεται. Εάν η εμφύτευση του ωαρίου γίνει πριν αυτό φτάσει στην μήτρα, τότε έχουμε εγκυμοσύνη στην σάλπιγγα. Μπορεί όμως και η γονιμοποίηση του ωαρίου να γίνει πριν αυτό μπει στην σάλπιγγα, δηλαδή κατά την στιγμή που έχει βγει από την ωοθήκη και πορεύεται προς στην σάλπιγγα. Στην περίπτωση που υπάρχουν σπερματοζωάρια τότε, που έχουν περάσει μέσα από την μήτρα και μέσα από την σάλπιγγα και έχουν βγει στην ελεύθερη κοιλιά, μπορεί να έχουμε γονιμοποίηση του ωαρίου εκεί και να έχουμε μία κοιλιακή κύηση. Πιο σπάνια, σε περιπτώσεις όπου το ωάριο δεν εμφυτεύεται στην μήτρα αλλά κοντά στην έξοδο της μήτρας, δηλαδή τον τράχηλο, μπορεί να έχουμε την τραχηλική κύηση.
Καταστάσεις που προδιαθέτουν σε εξωμήτριο, μπορεί να είναι η εξωσωματική γονιμοποίηση, η τοποθέτηση και η ύπαρξη ενδομητρικού σπειράματος (σπιράλ) στην μήτρα, καθώς και διάφορες άλλες καταστάσεις. Δεν είναι απόλυτα γνωστός ο μηχανισμός, θεωρείται όμως ότι είναι η εμπόδιση του ωαρίου να κατεβεί στην μήτρα. Στις περιπτώσεις αυτές, απλώς τα ποσοστά των εξωμήτριων κυήσεων είναι πιο αυξημένα.
Η διάγνωση της εξωμήτριου κυήσεως, θα γίνει με την αμηνόρροια που θα έχει η γυναίκα, δηλαδή την καθυστέρηση της περιόδου. Ο ιατρός τότε θα υποπτευθεί εγκυμοσύνη και θα συστήσει ένα τεστ κυήσεως και ένα υπερηχογράφημα. Το τεστ κυήσεως θα βγει θετικό, το υπερηχογράφημα όμως θα δείξει ότι η μήτρα είναι άδεια. Σε πολλές περιπτώσεις το υπερηχογράφημα επίσης θα διαπιστώσει ότι η κύηση βρίσκεται έξω από την μήτρα.
Τα συμπτώματα που θα έχει η γυναίκα θα είναι ίσως λίγο αίμα από τον κόλπο και, ίσως επίσης, κάποιος πόνος από την πλευρά όπου έχει δημιουργηθεί η εξωμήτρια κύηση. Εάν η κύηση αυτή δεν διαπιστωθεί και μεγαλώσει και «σπάσει» όπως λέμε, τότε ο πόνος αυτός γίνεται έντονος και διαξιφιστικός και υπάρχει περίπτωση αύξηση της αιμορραγίας. Αυτό που πρέπει να κάνουμε τότε είναι να επικοινωνήσουμε αμέσως με τον ιατρό μας, ο οποίος θα βρει την ύπαρξη αυτής της έκτοπης κύησης.
Η θεραπεία της εξωμήτριου κυήσεως, είναι κυρίως χειρουργική. Στις περιπτώσεις αυτές, συνήθως γίνεται μία εγχείρηση κατά την οποία βρίσκουμε την εγκυμοσύνη και την καθαρίζουμε. Εάν υπάρχει αγγείο που αιμορραγεί το κλείνουμε. Όταν η εγκυμοσύνη έχει “σπάσει” δηλαδή έχει μεγαλώσει τόσο ώστε η σάλπιγγα δεν την χωράει και την έχει κόψει, τότε μπορεί να έχει κοπεί και κάποιο αγγείο, οπότε μπορεί να υπάρχει αιμορραγία μέσα στην κοιλιά. Το χειρουργείο θα βρει την αιμορραγία αυτή και θα την σταματήσει.
Μία άλλη μέθοδος θεραπείας μπορεί να είναι και η λαπαροσκόπηση. Η λαπαροσκόπηση χρησιμεύει στην εξωμήτριο κύηση σαν διαγνωστικό μέσον. Στην περίπτωση υποψίας εξωμήτριου κυήσεως από το υπερηχογράφημα, μία λαπαροσκόπηση, δηλαδή η εισαγωγή ενός λεπτού σωλήνα (ενδοσκόπιο) μέσα στην κοιλιά, η οποία μας επιτρέπει να δούμε μέσα στην κοιλιά τι υπάρχει. Με την λαπαροσκόπηση μπορούμε να δούμε την εξωμήτριο κύηση, που βρίσκεται αυτή, και, ίσως, να κάνουμε έγχυση ενός κυτταροστατικού φαρμάκου που λέγεται μεθοτρεξάτη, ώστε να “μαραθεί” η εγκυμοσύνη αυτή, και να αποβληθεί από την μήτρα. Στην περίπτωση αυτή δεν χρειάζεται χειρουργική επέμβαση, η λαπαροσκόπηση όμως είναι μία επέμβαση που χρειάζεται και αυτή νάρκωση. Η λύση της λαπαροσκόπησης δεν είναι πάντοτε εφικτή, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις όπου η εξωμήτρια κύηση είναι πολύ μεγάλη ή στις περιπτώσεις που έχει “σπάσει”, διότι τότε έχουμε αιμορραγία μπορεί να ελεγχθεί ίσως πιο δύσκολα με το λαπαροσκόπιο. Μία τέτοια θεραπεία, υπάρχει περίπτωση να αυξήσει και την πιθανότητα επομένων εξωμητρίων κυήσεων. Κάτι τέτοιο συμβαίνει επίσης, όταν υπάρχουν συμφύσεις στην σάλπιγγα από φλεγμονές, (σαλπιγγίτιδες) ή αποξέσεις οι οποίες μπορεί να έχουν προκαλέσει κάποια μόλυνση και κατά συνέπεια, συμφύσεις. Σήμερα, εάν μία γυναίκα έχει την μία σάλπιγγα κλειστή και η άλλη σάλπιγγά της δεν λειτουργεί και πάρα πολύ καλά, προκειμένου να της κάνουμε εξωσωματική με την μία σάλπιγγα μισάνοικτη και διακινδυνεύσουμε την δημιουργία εξωμήτριου, μπορεί να αποφασίσουμε να της κλείσουμε και την άλλη σάλπιγγα λαπαροσκοπικά και να κάνουμε την εξωσωματική γονιμοποίηση σε δεύτερο χρόνο, ώστε να αποφύγουμε με τον τρόπο αυτό την πιθανότητα εξωμητρίου κυήσεως.
Ο ιατρός σας είναι εκείνος ο οποίος θα διαγνώσει την εξωμήτριο κύηση, θα την θεραπεύσει με τον καταλληλότερο τρόπο, ανάλογα με την περίπτωση, και θα σας δώσει επίσης συμβουλές πως να αποφύγετε, κατά το δυνατόν, μία επόμενη εξωμήτρια κύηση.
Εκείνο που θα μπορούσαμε να πούμε στις γυναίκες που έχουν περάσει κάποια εξωμήτρια κύηση, είναι να μην χάνουν το κουράγιο τους και να μην τα παρατάνε, διότι η εξωμήτρια κύηση σημαίνει ότι μπορεί να γίνει κάποια γονιμοποίηση. Αυτό είναι ένα καλό σημάδι, από την στιγμή που υπάρχουν πάρα πολλές γυναίκες που προσπαθούν να κάνουν κάποιο παιδί, και δεν μπορούν να επιτύχουν ούτε καν γονιμοποίηση. Υπάρχουν πολλές γυναίκες, οι οποίες μετά από μία εξωμήτριο είχαν μία φυσιολογική εγκυμοσύνη με πάρα πολύ ευχάριστη έκβαση. Γι’ αυτό λοιπόν, μην απογοητεύεστε, ακολουθείστε τις οδηγίες του ιατρού σας, και το αποτέλεσμα θα είναι ευχάριστο.