Πολύ λίγες γέννες είναι ανώδυνες και αυτό οφείλεται κυρίως στον φόβο και την αγωνία που κυριεύουν τις περισσότερες γυναίκες και ιδίως αυτές που πηγαίνουν απροετοίμαστες στον τοκετό. Τα συναισθήματα αυτά είναι πολύ πιθανόν να προκαλέσουν έκκριση της αδρεναλίνης, με συνέπεια την αναστολή των συσπάσεων. Πρέπει όμως να γνωρίζετε ότι χωρίς αυτές η πρόοδος του τοκετού καθίσταται αδύνατη. Ως εκ τούτου είναι επιβεβλημένη η σωστή προετοιμασία σας.
Σύμφωνα με τον μαιευτήρα, χειρουργό-γυναικολόγο και επιστημονικό διευθυντή του Κέντρου «Διαγνωστική Έρευνα» κ. Ευάγγελο Γκικόντε, είναι σημαντικό για κάθε γυναίκα να καταλάβει ότι οι πόνοι που θα νοιώσει στη διάρκεια του τοκετού είναι οι μόνοι ωφέλιμοι καθ΄ όλη τη διάρκεια της ζωής της και ότι δεν αποτελούν …τιμωρία. Έτσι, θα μάθει να τους περιμένει και όταν έρθουν θα συνεργαστεί μαζί τους για ένα καλό αποτέλεσμα.
Πριν αρχίσουν οι ωδίνες, οι ορμόνες που εκκρίνονται από τη μήτρα προετοιμάζουν το σώμα σας για τη γέννα. Στις εβδομάδες που απομένουν θα παρατηρήσετε ορισμένες ενδείξεις του επικείμενου τοκετού σας. Μαζί με τους προπαρασκευαστικούς πόνους που ονομάζονται Braxton Hicks, θα αισθανθείτε την… κάθοδο του μωρού σας. Τις συσπάσεις Braxton Hicks μπορεί να τις αισθανθείτε από τον όγδοο μήνα. Αν ακουμπήσετε το χέρι στην κοιλιά σας, μπορεί να νοιώσετε τη μήτρα σας να τεντώνεται και να χαλαρώνει, κάτι που διαρκεί περίπου 25 δευτερόλεπτα. Αντίθετα από τις κανονικές συσπάσεις, αυτές είναι ανώδυνες, παρ’ όλο που ορισμένες γυναίκες τις βρίσκουν δυσάρεστες.
Οι συσπάσεις Braxton Hicks θα γίνουν συχνότερες και πιο δυνατές, καθώς πλησιάζει ο τοκετός, διότι προετοιμάζουν τη διαστολή του τραχήλου και αυξάνουν την κυκλοφορία του αίματος στον πλακούντα. Κατά τη διάρκεια αυτών των διεργασιών, το κεφάλι του εμβρύου πιέζεται πάνω στον τράχηλο και αυτή η διαδοχική πίεση του κεφαλιού με απελευθέρωση, προκαλεί έκκριση προγεστερόνης, η οποία μαλακώνει τον τράχηλο και τον κάνει έτοιμο να υποστεί τη διαστολή όταν θα έρθει η ώρα του τοκετού.
Οι προπαρασκευαστικές ωδίνες, τονίζει ο κ. Γκικόντες, είναι ωφέλιμες, διότι ο τοκετός σας θα είναι ευκολότερος, παρά αν παρουσιάσετε μια απότομη ρήξη θυλακίου. Στην περίπτωση αυτή η ωρίμανση του τραχήλου γίνεται κατά τη διάρκεια του τοκετού και για τον λόγο αυτό ο τοκετός μπορεί να χρειαστεί περισσότερες ώρες. «Αυτό που πρέπει να θυμούνται όλες οι γυναίκες είναι, είναι ότι οι συσπάσεις Braxton Hicks δεν είναι οι πραγματικές, αλλά οι πλαστές ωδίνες. Υπάρχει, λοιπόν, περίπτωση όταν τις νοιώσουν να νομίζουν ότι ήρθε η ώρα να πάνε στο μαιευτήριο. Μην παραξενευτούν εάν ο γιατρός τους πει ότι είναι ακόμη νωρίς. Είναι βέβαιο σημάδι ότι πλησιάζει η γέννα είναι όταν αποβληθεί η προστατευτική βλέννα που κλείνει τον τράχηλο.
«Αν και συχνά η βλέννα δεν αποβάλλεται πριν αρχίσουν οι ωδίνες, ο τράχηλος μπορεί να διασταλεί τόσο, ώστε να ξεκολλήσει το πήγμα, δώδεκα ημέρες πριν από τον τοκετό. Η κολλώδης μάζα έχει χρώμα καφέ, ροζ ή κοκκινωπό, λόγω των τριχοειδών αγγείων που τη συνέδεαν με τον τράχηλο. Αυτή η ένδειξη είναι χαρακτηριστική για τη διαστολή του τραχήλου», επισημαίνει ο κ. Γκικόντες.
Όταν αρχίσουν οι πραγματικές ωδίνες, οι συσπάσεις γίνονται πιο ρυθμικές και πιο οδυνηρές και δεν θα σταματήσουν πριν γεννηθεί το μωρό σας. Μπορείτε να χρονομετρήσετε τις συσπάσεις σας, από την αρχή της πρώτης έως την αρχή της επόμενης. Στην αρχή διαρκούν 30 δευτερόλεπτα έως και 1 λεπτό, και εμφανίζονται ανά 5-20 λεπτά. Αυτό μπορεί να ποικίλλει, διότι πολλές γυναίκες δεν συνειδητοποιούν τις συσπάσεις τους, παρά μόνο όταν έρχονται με συχνότητα μια ανά 5 λεπτά.
Στην πιο έντονη φάση, οι συσπάσεις διαρκούν συνήθως 60-90 δευτερόλεπτα και έρχονται ανά 2-4 λεπτά. Καθώς οι μύες της μήτρας σας σφίγγονται, θα έχετε μια αίσθηση πόνου, που απλώνεται στο κάτω μέρος της κοιλιάς σας σαν στενή ζώνη. Αυτό συμβαίνει επειδή ο μυς της μήτρας έχει έλλειψη οξυγόνου, καθώς τα αγγεία στα τοιχώματά της συμπιέζονται.
Κάθε γυναίκα αισθάνεται διαφορετικά τους πόνους. Στα αρχικά στάδια είναι πιθανόν να έχουν τα χαρακτηριστικά της δυσμηνόρροιας ή να περιορίζονται σε μέτριους πόνους της πλάτης.
Αν στη διάρκεια του τοκετού σας κυριεύσουν συναισθήματα αγωνίας και φόβου, είναι πιθανόν να ανασταλούν οι συσπάσεις της μήτρας σας. Στο σώμα μας υπάρχουν δύο συστήματα, το συμπαθητικό και το παρασυμπαθητικό. Το συμπαθητικό διεγείρεται από μια ορμόνη, που λέγεται αδρεναλίνη. Το παρασυμπαθητικό διεγείρεται από άλλη ορμόνη, που λέγεται ακετυλοχολίνη. Όταν διεγείρουμε το συμπαθητικό μπορούμε να έχουμε διάφορες δράσεις στο σώμα μας, όπως ταχυκαρδία, ενώ όταν διεγείρουμε το παρασυμπαθητικό έχουμε αντίθετη δράση.
Στη μήτρα το συμπαθητικό προκαλεί χαλάρωση και το παρασυμπαθητικό προκαλεί σύσπαση. Έτσι, λοιπόν, για να έχουμε σωστές συσπάσεις της μήτρας, πρέπει να έχουμε μια σχετική αύξηση του τόνου του παρασυμπαθητικού.
Ωστόσο, ο φόβος προκαλεί έκκριση αδρεναλίνης και αυτή με τη σειρά της διεγείρει τη μήτρα, προκαλώντας χαλάρωση. Το καλύτερο για εσάς είναι να κάνετε από τον τρίτο μήνα της εγκυμοσύνης σας σωστή προετοιμασία με τη βοήθεια ειδικών οι οποίοι θα σας δώσουν να καταλάβετε ότι οι πόνοι που θα νοιώσετε είναι καλοί οιωνοί.
Από την ώρα που θα πάψετε να φοβάστε μειώνεται η έκκριση αδρεναλίνης. Έτσι, οι συσπάσεις της μήτρας λειτουργούν ελεύθερα χωρίς την ανασταλτική επίδραση της αδρεναλίνης, μειώνεται η ανάγκη χορήγησης ωκυτοκίνης και επιταχύνεται ο τοκετός φυσικά.
Η μέθοδος προετοιμασίας της εγκύου, Gayle Peterson, εφαρμόζεται στη «Διαγνωστική Έρευνα», όσον αφορά τη χώρα μας, ενώ η ίδια μέθοδος ακολουθείται στο Μπέρκλεϊ στην Καλιφόρνια. Σ’ αυτό απασχολούνται μαίες και ψυχολόγοι, οι οποίοι προετοιμάζουν τις γυναίκες από τη 12η εβδομάδα εγκυμοσύνης. Τις μαθαίνουν να ξεχνούν τις φοβίες τους και να μην αφήσουν οτιδήποτε να επηρεάσει τις συσπάσεις της μήτρας.