Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης! Το καλύτερο μάλιστα είναι να το κόψετε 4-5 μήνες πριν από τη σύλληψη. Αν όμως το συνεχίζετε, πρέπει να γνωρίζετε ότι μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας στο παιδί που πρόκειται να γεννηθεί.
Το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θεωρείται ότι ευθύνεται για το 20-30% των παιδιών που γεννιούνται με χαμηλό βάρος, για το 14% των πρόωρων τοκετών και το 10% των νεογνικών θανάτων. Επίσης, σχετίζεται με την ανάπτυξη άσθματος στα νεογνά και στα μικρά παιδιά.
Όπως μας εξηγεί ο μαιευτήρας χειρουργός-γυναικολόγος κ. Ευάγγελος Γκικόντες, επιστημονικός υπεύθυνος του Κέντρου “Διαγνωστική Ερευνα“, η νικοτίνη και το μονοξείδιο του άνθρακα που εισπνέουν οι καπνίστριες, φτάνει στο μωρό διά μέσω του πλακούντα και εμποδίζει τις θρεπτικές ουσίες να φτάσουν στο έμβρυο, ενώ περιορίζει το ποσοστό του οξυγόνου που παίρνει το έμβρυο.
Μεγάλη όμως προσοχή, τονίζει, χρειάζεται και το παθητικό κάπνισμα. Οι γυναίκες που βρίσκονται σε χώρους καπνιστών για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να δημιουργήσουν πρόβλημα στο νεογνό. Ορισμένες μάλιστα ουσίες μπορεί να περάσουν στο γάλα της μητέρας και να μεταδοθούν στο παιδί με το θηλασμό.
Η μείωση της συχνότητας του καπνίσματος, δηλαδή αν ή γυναίκα καπνίζει λιγότερα τσιγάρα ή αν μειώσει την περιεκτικότητα της νικοτίνης του τσιγάρου, καπνίζοντας πιο ελαφριά τσιγάρα δεν ωφελεί πάντα το παιδί. Ειδικά αν η γυναίκα εισπνέει πιο βαθιά ή αν κάνει περισσότερες εισπνοές θα πάρει την ίδια ποσότητα νικοτίνης με πριν, σημειώνει ο κ. Γκικόντες.
Πως όμως εξηγείται το γεγονός ότι πολλές έγκυες ενώ καπνίζουν, βγάζουν υγιέστατα παιδιά; Οι γυναίκες αυτές είναι απλά τυχερές, απαντά. Είναι γεγονός ότι όταν η μητέρα καπνίζει, καπνίζει και το παιδί.
Τα δηλητήρια του τσιγάρου περνούν μέσω του πλακούντα στο παιδί και εμποδίζουν το έμβρυο να πάρει τις απαραίτητες ουσίες και το οξυγόνο που χρειάζεται για να αναπτυχθεί σωστά. Ετσι, κινδυνεύει να γεννηθεί με μικρό βάρος.
Αυτό σημαίνει ότι θα είναι πιο εύκολος για τη γυναίκα ο τοκετός;
Δεν είναι πάντα ευκολότερο να γεννηθεί ένα παιδί με μικρότερο βάρος, υπογραμμίζει ο κ. Γκικόντες. Τα ελλιποβαρή έμβρυα μπορεί να αναπτύξουν περισσότερα προβλήματα υγείας απ΄ότι τα παιδιά με κανονικό βάρος. Επίσης, έχουν περισσότερες πιθανότητες να χρειαστούν ειδική φροντίδα και να πρέπει να παραμείνουν στο νοσοκομείο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε, προσθέτει, ότι γι΄αυτά τα παιδιά υπάρχει και η αυξημένη πιθανότητα θανάτου στη διάρκεια του τοκετού ή κατά το πρώτο έτος.
Ποιές είναι οι μακροπρόθεσμες συνέπειες για τα παιδιά;
Τα παιδιά των καπνιστριών αργότερα έχουν προδιάθεση για αναπνευστικά προβλήματα. Τα μωρά έχουν μικρούς πνεύμονες και αεροφόρους οδούς και μπορεί εύκολα να γεμίσουν από αέρα που περιέχει καπνό. Αυτός δυσκολεύει το παιδί να αναπνεύσει. Γενικά, τα παιδιά των καπνιστριών παρουσιάζουν εύκολα βήχα, ωτίτιδες και κρυολογούν πιο εύκολα.
Επίσης, μελέτες έχουν δείξει ότι έχουν πιθανότητα να μην είναι γρήγορα στην εκμάθηση, να έχουν μικρότερο ύψος, ενώ έχουν περισσότερες πιθανότητες να καπνίσουν όταν μεγαλώσουν, αφού έχουν δοκιμάσει νικοτίνη από την εμβρυϊκή τους ηλικία!
Αν όμως η μέλλουσα μητέρα σταματήσει απότομα το κάπνισμα δεν θα αρχίσει να παχαίνει;
Μία γυναίκα παχαίνει φυσιολογικά στην εγκυμοσύνη. Το έμβρυο χρειάζεται τις επιπλέον θρεπτικές ουσίες για να αναπτυχθεί σωστά. Αν η μητέρα προσέχει να μην τρώει φαγητά που παχαίνουν υπερβολικά και επιλέγει τροφές που έχουν υψηλή θρεπτική αξία, το βάρος της δεν θα αυξηθεί υπερβολικά. Επίσης, καλό είναι να ασκείται, με ειδικές ασκήσεις που θα υποδείξει ο γιατρός της. Εξάλλου, ακόμα και αν η έγκυος πάρει κιλά μπορεί να τα χάσει αφού γεννήσει.
Πως όμως η έγκυος θα αντιμετωπίσει το στρες από τη διακοπή του τσιγάρου;
Μπορεί να μάθει να χαλαρώνει με άλλους τρόπους καλύτερους από το τσιγάρο! Οταν νιώθει ένταση μπορεί να πάρει μερικές βαθιές αναπνοές ή να μασήσει μία τσίχλα χωρίς ζάχαρη. Επίσης, θα τη βοηθήσει να χαλαρώσει αν κάνει κάτι με τα χέρια της, όπως για παράδειγμα το να ράψει.
Αν λοιπόν σκοπεύετε να μείνετε έγκυος, αρχίστε από τώρα να το ελαττώνεται σιγά-σιγά, ενώ μπορείτε να διαβάσετε και διάφορα βιβλία για τη διακοπή του καπνίσματος. (Συνιστούμε τον οδηγό διακοπής καπνίσματος “Ζωή Χωρίς Τσιγάρο” που εξέδωσε το Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Προαγωγής και Αγωγής της Υγείας. Επίσης, το Εργαστήριο και η Εταιρεία οργανώνουν προγράμματα διακοπής καπνίσματος, τηλ:7482015, e-mail: chsr@med.uoa.gr