Τι ακριβώς εννοούμε με τον όρο δυσπαρευνία;
Είναι η επώδυνη σεξουαλική επαφή. Η γυναίκα, είτε όταν την εξετάζει ο γυναικολόγος είτε κατά τη διάρκεια της ερωτικής πράξη, νιώθει λιγότερο ή περισσότερο δυνατούς πόνους, που μπορεί να εντοπιστούν στην είσοδο ή το βάθος του κόλπου.
Ποιες είναι οι αιτίες που προκαλούν επώδυνη σεξουαλική επαφή;
Τα αίτια της δυσπαρευνίας μπορεί να είναι οργανικά αλλά και ψυχολογικά. Μπορεί να οφείλεται σε κάποια φλεγμονή, για παράδειγμα σε κολπίτιδα, τραχηλίτιδα ή και έρπη των γεννητικών οργάνων. Μια άλλη σοβαρή πάθηση που δημιουργεί πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή είναι η ενδομητρίωση. Όμως, τις περισσότερες φορές η δυσπανευρία οφείλεται σε ψυχολογικούς λόγους, που κάνουν τη γυναίκα να αντιδρά στη σεξουαλική πράξη ή σε κάθε απόπειρα εξέτασης από το γιατρό με σπασμούς και πόνους. Αυτή η αντίδραση είναι καθαρά συγκινησιακής φύσης.
Μπορεί το άγχος ή η νευρική υπερένταση να προκαλέσουν σε μια γυναίκα πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή;
Ναι, η δυσπανευρία πολλές φορές μπορεί να δημιουργηθεί από νευρική υπερένταση. Αυτό όμως συμβαίνει κυρίως σε νευρωτικά άτομα και είναι κάτι παροδικό.
Ο φόβος που συνδέεται με τη σεξουαλική πράξη μπορεί να προκαλέσει δυσπαρευνία;
Ο φόβος για τη σεξουαλική επαφή φυσικά και μπορεί να δημιουργήσει πόνο στη συνουσία. Ο φόβος αυτός συνδέεται με την αμάθεια που χαρακτηρίζει ακόμα και άτομα υψηλού πνευματικού επιπέδου σε ό,τι αφορά τη σεξουαλικότητά τους. Παλιότερα δεν υπήρχε σεξουαλική αγωγή, κι έτσι ένα κλίμα ενοχής, καλλιεργούμενο από το περιβάλλον, περιέβαλλε καθετί σχετικό με τη σεξουαλική επαφή, με αποτέλεσμα την ενίσχυση των αναστολών απέναντι στο σεξουαλικό ένστικτο. Έτσι, ο φόβος για την κύηση και τον τοκετό, η αηδία για το αίμα της περιόδου, ο άντρας-φόβος και τρόμος παραμένουν βαθιά χαραγμένα στο πνεύμα της γυναίκας. Είναι πολύ δύσκολο οποιαδήποτε αγωγή να μπορέσει να σβήσει τα μηνύματα που έλαβε η γυναίκα όταν ήταν παιδί γιατί, τις περισσότερες φορές, η αιτία της δυσπανευρίας έχει τις ρίζες της στην παιδική ηλικία.
Η δυσπαρευνία μπορεί να οφείλεται σε ανατομικές ανωμαλίες;
Οι ανατομικές ανωμαλίες είναι συγγενείς (παρουσιάζονται με τη γέννηση) και έχουν σχέση με την ατελή ανάπτυξη των εξω γεννητικών οργάνων και την ύπαρξη ή όχι του κόλπου. Οι ανατομικές ανωμαλίες μπορεί να οφείλονται σε τραυματισμούς, σε χειρουργικές επεμβάσεις ή ακτινοβολίες. Όλες αυτές οι ανατομικές ανωμαλίες μπορούν να προκαλέσουν δυσπανευρία.
Πού οφείλεται η δυσπαρευνία που παρατηρείται σε πολλές γυναίκες μετά την κλιμακτήριο; Υπάρχει θεραπεία;
Μετά το τέλος της περιόδου, η γυναίκα μπαίνει σε μια καινούργια φάση της γεννητικής λειτουργίας. Οι ορμόνες μειώνονται, οι ωοθήκες λειτουργούν ανεπαρκώς και αυτό έχει συνέπεια την ατροφία των γεννητικών οργάνων. Αυτή η ατροφία προκαλεί τον πόνο και το «κάψιμο» κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Για την αντιμετώπιση της δυσπανευρίας γίνεται φαρμακευτική αγωγή με πολύ καλά αποτελέσματα.
Υπάρχει ανάλογη πάθηση στον άντρας;
Ναι, υπάρχει δυσπαρευνία και στον άντρα. Συνήθως οφείλεται σε ερεθισμό του πέους, σε μικροβιακές μολύνσεις ή σε έρπη. Άλλες καταστάσεις, όπως για παράδειγμα η ορχίτιδα, η κιρσοκήλη και τραυματισμοί μπορεί να προκαλέσουν πόνο.
Η αντιμετώπιση της είναι δύσκολη; Θεωρείται απαραίτητη ψυχολογική υποστήριξη;
Η θεραπεία είναι ανάλογη με την αιτία που προκάλεσε την πάθηση και έχει άμεση σχέση με την προσωπικότητα της γυναίκας. Η διάγνωση και η αντιμετώπιση πρέπει να γίνονται έγκαιρα, γι’ αυτό, αν η γυναίκα εμφανίσει πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή, πρέπει να απευθυνθεί αμέσως στο γιατρό. Αν χρειαστεί, μπορεί να γίνει φαρμακευτική ή χειρουργική θεραπεία. Η ψυχολογική υποστήριξη είναι πάρα πολύ σημαντική και θεωρείται απαραίτητη, ιδιαίτερα όταν πίσω από τη δυσπανευρία κρύβονται ψυχολογικοί λόγοι που έχουν σχέση με γυναικείες φοβίες σχετικά με το «τραυματικό» αντρικό όργανο
Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος