Το μοναδικό και ιδιαίτερο για τον κάθε άνθρωπο γενετικό απόθεμα που αποτελεί κληρονομική καταβολή των γονέων καθορίζει την εμφάνιση, σε μεγάλο βαθμό την προσωπικότητα και γενικότερα το ποιοί είμαστε. Αλλά υπάρχει και ένας άλλος παράγοντας που συμβάλλει σημαντικά στη διαμόρφωση αυτού που ονομάζουμε άτομο και αυτός δεν είναι άλλος από την καθημερινή και απαραίτητη ανάγκη της θρέψης. Έχει ειπωθεί πως είμαστε ό,τι τρώμε και είναι φυσικά αλήθεια αφού η διατροφή μας καθορίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό την ολότητα άνθρωπος. Αποτελεί δείγμα πολιτισμού, καθοριστικό παράγοντα της εμφάνισης και της ποιότητας της υγείας, επηρεάζει την ψυχολογία και την αυτοπεποίθηση του ατόμου και συναρμολογεί τα κομμάτια της ιδιαιτερότητάς μας. Η πρόοδος της επιστήμης έχει οδηγήσει σήμερα στη σύνδεση των πολύπλοκων εννοιών δίαιτα και γενετική σε ένα καινούργιο πεδίο που ονομάζεται nutritional genetics (διατροφική γενετική).
Αποτελεί ένα από τα νεότερα επιστημονικά πεδία που σχετίζεται με τη διατροφή και σκοπός του είναι να διαφωτίσει και να εξηγήσει την πολυδιάστατη αλληλεπίδραση του γονιδιώματος κάθε ανθρώπου, του γενετικού δηλαδή υλικού που το κάθε άτομο κληρονομεί από τους γονείς του, με τις διατροφικές του συνήθειες. Πέρα από την επεξήγηση αυτών των σχέσεων, απώτερος στόχος είναι η πιθανή χρησιμοποίηση της τροφής σαν προστατευτικό και θεραπευτικό παράγοντα εναντίον ενός μεγάλου αριθμού ασθενειών που χαρακτηρίζονται από γενετική προδιάθεση. Αυτός ο στόχος μπορεί να αποτελέσει εφικτή πραγματικότητα καθώς η ολοκλήρωση έργων όπως το Human Genome Project επιτρέπει την ταυτοποίηση σχεδών όλων των γονιδίων που συνθέτουν το ανθρώπινο γονιδίωμα και η πληροφορία αυτή προσφέρει σημαντικές ενδείξεις για τις ασθένειες που είναι γραμμένες στο γενετικό υλικό και από τις οποίες είναι πολύ πιθανό το άτομο να κινδυνεύσει. Γνωρίζοντας τη γενετική ταυτότητα του κάθε ανθρώπου καθίσταται δυνατή μια εξειδικευμένη για αυτόν θεραπευτική προσέγγιση που θα βασίζεται στην ιδιαιτερότητα των γονιδίων του. Και εδώ εισέρχεται στο προσκήνιο η διατροφή η οποία με αυτές τις νέες διαθέσιμες πληροφορίες μπορεί πλέον να προσαρμόζεται και να διαμορφώνεται σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που το γενετικό υλικό καθορίζει.
Είναι γνωστό ότι η διατροφή είναι συχνά υπεύθυνη για την εμφάνιση διαφόρων ασθενειών, στις οποίες εντάσσονται και πολλές μορφές καρκίνου. Τα συστατικά που προσλαμβάνουμε μέσω των τροφών που καταναλώνουμε πέρα από τον πρωταρχικό τους ρόλο που είναι να μεταβολίζονται και να προσφέρουν ενέργεια στον ανθρώπινο οργανισμό έχουν και άλλες δράσεις. Έτσι κάποια από αυτά μετατρέπονται σε μόρια τα οποία είναι ικανά να μεταβάλλουν την έκφραση γονιδίων και να επηρεάζουν με τον τρόπο αυτό το εσωτερικό του οργανισμού. Συνεπώς η επίδραση της διατροφής στην υγεία σχετίζεται άμεσα με το ιδιαίτερο γενετικό απόθεμα κάθε ανθρώπου και για αυτό μια διατροφή απόλυτα προσαρμοσμένη στις πληροφορίες που προσφέρει η γονιδιωματική ταυτότητα μπορεί να αποδειχθεί κρίσιμη για την αποφυγή ασθενειών.
Η νεοεξελιχθείσα επιστήμη που συνδέει τη διατροφή με το γενετικό υλικό και προτείνει εξατομικευμένες δίαιτες που είναι πιθανό να προστατέψουν την υγεία μας έχει να διανύσει πολύ δρόμο ακόμα πριν καταφέρει να υλοποιήσει όλους τους στόχους της. Υπάρχουν πολλές πληροφορίες που υπολείπονται για τη συμπλήρωση του πολύπλοκου παζλ που περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο η γενετική και η διατροφολογία θα συμβάλλουν τελικά στη βελτίωση της ποιότητας της ανθρώπινης υγείας και πιθανόν στην αύξηση του προσδόκιμου της ζωής. Αν όμως τελικά ο τρόπος βρεθεί και η γενετική της διατροφής ανταποκριθεί στις προσδοκίες, τα οφέλη για την υγεία και τον άνθρωπο θα είναι εξαιρετικά σημαντικά.
Βιολόγος