Εδώ και περίπου τρείς δεκαετίες, τα διατροφικά σχήματα που είναι χαμηλά σε υδατάνθρακες ολοένα και αυξάνονται κυρίως δίνοντας την υπόσχεση ότι θα μας βοηθήσουν να έχουμε γρήγορη και ασφαλή απώλεια βάρους. Επιπρόσθετα σε κάθε ένα από τα προτεινόμενα διατροφικά σχήματα υπάρχουν διακυμάνσεις στα ποσοστά υδατανθράκων, πρωτε’ί’νης και λίπους. Κάποια διατροφικά σχήματα φτάνουν σε σημείο να περιορίζουν τους υδατάνθρακες μόλις στο 20% των συνολικών θερμίδων (ενώ το φυσιολογικό είναι το 55%) ένω άλλα απλά μετριάζουν την πρόσληψη υδατανθράκων στο 30-40% της συνολικής ενέργειας.
Πολλοί αναφέρουν ότι οι ειδικές δίαιτες χαμηλές σε υδατάνθρακες, συντελλούν στην καταπολέμιση της παχυσαρκίας, μειώνουν την αρτηριακή πίεση, μειώνουν δραματικά την συμπτωματολογία του μεταβολικού συνδρόμου ή ακόμα περιορίζουν την αντίσταση στην ινσουλίνη.
Στην πραγματικότητα όμως τι από όλα αυτά συμβαίνει; Eίναι πράγματι ασφαλές να περιορίζουμε τους υδατάνθρακες από τη διατροφή μας;
Οι υδατάνθρακες αποτελούν τροφή για τον εγκέφαλο και την καρδιά και γεμίζουν τις αποθήκες του οργανισμού στους μύες και το συκώτι με γλυκογόνο που είναι η άμεση πηγή ενέργειας. Διατροφή φτωχή σε υδατάνθρακες σχετίζεται σύμφωνα με μελέτες με χαμηλά επίπεδα συγκέντρωσης και ενεργητικότητας και αυξημένα επίπεδα κετονών στο αίμα.
Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι κάποιες από τις προτεινόμενες δίαιτες χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες ενισχύουν την αυξημένη πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών που σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων και καταστροφής των αγγείων. Επιπροσθέτως μια διατροφή χαμηλή σε υδατάνθρακες μπορεί να είναι χαμηλή σε φυτικές ίνες και να οδηγήσει σε δυσκοιλιότητα.
Ωστόσο υπάρχουν μελέτες που έχουν δείξει ότι οι χαμηλές σε υδατάνθρακες δίαιτες είναι ευκολότερες στην εφαρμογή από τις δίαιτες χαμηλές σε λιπαρά και βραχυπρόθεσμα είναι πιο αποτελεσματικές στην απώλεια βάρους. Παρόλα αυτά ο ρυθμός επαναπρόσληψης του βάρους είναι ταχύτερος στις δίαιτες χαμηλής πρόσληψης υδατανθράκων.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο ο καλύτερος τρόπος για απώλεια βάρους είναι η δημιουργία ενός ενεργειακού ελλείματος που θα αναγκάσει τον οργανισμό να κάψει το περιττό λίπος. Η ισορροπημένη πρόσληψη λιπαρών – πρωτε’ί’νης και υδατανθράκων με μείωση των κορεσμένων λιπαρών και της ενέργειας συνιστά την πιο ασφαλή μέθοδο για απώλεια βάρους. Προσοχή χρειάζεται στην ποιότητα των υδατανθράκων, οι οποίοι καλό θα ήταν να έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη για να μην ανεβάζουν απότομα τα επίπεδα της γλυκόζης και να οδηγούν σε πιο παρατεταμένο κορεσμό. Ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο που θα επιτρέπει ποικιλία τροφών στην σωστή τους όμως αναλογία είναι η καλύτερη επιλογή σε σχέση με όλες τις δίαιτες που υπόσχονται θαύματα, περιορίζοντας κάποιες τροφές και αυξάνοντας πολύ την πρόσληψη κάποιων άλλων.
Κάλλια Θ. Γιαννιτσοπούλου, ΜSc, MBA, SRD
Κλινική διαιτολόγο – διατροφολόγο, Υπεύθυνη του Επιστημονικού Διαιτολογικού Κέντρου ΄Σώμα Υγιές’