Μια φορά κι΄ ένα καιρό είχαμε στο σπίτι μια μαύρη κατάμαυρη γάτα που τη λέγαμε Λούσυ. Ήταν λοιπόν η Λούσυ ένα τρισχαριτωμένο ζώο, παιχνιδιάρικο και χαδιάρικο, που ήξερε να εκμεταλλεύεται τις αδυναμίες, τις συμπάθειες, τις αντιπάθειες και τις ιδιοτροπίες του κάθε μέλους της οικογένειας προς όφελός της, με αποτέλεσμα να διάγει μια ανέμελη και πανευτυχή γατίσια ζωή! Είχε καταφέρει να επικρατήσει και να ελέγχει ψυχολογικά τους πάντες και να αποτελεί τον απόλυτο κυρίαρχο και αφέντη του σπιτιού.
Οι επιθυμίες της ήταν πάντα και αυτοστιγμεί σεβαστές και εκτελεστές, όσο απίθανες και εγωιστικές και αν ήταν! Αυτή λοιπόν η γατούλα, μετά από αλλεπάλληλες νυκτερινές εξόδους στην ταράτσα της πολυκατοικίας και στα δώματα των διπλανών κτιρίων, όπου είχε οργανώσει το πεδίο των ερωτικών της συναντήσεων και των σεξουαλικών της επιδόσεων, απέκτησε μια μέρα τέσσερα τόσα δα κλαψιάρικα, αλλά ζωηρούτσικα γατάκια που έμελλαν να της αλλάξουνε τα φώτα, τη ζωή και τον αδόξαστο!
Γιατί ο εγωισμός και ο εγωκεντρισμός των νεαρών αυτών υπάρξεων που έφερε στον κόσμο αποδείχθηκαν απείρως ανώτερα από κάθε φαντασία, αντοχή και ανοχή. Έτσι, καθώς μεγαλώνανε, η απληστία τους όσον αφορά τη διατροφή τους με το μητρικό γάλα ήταν τέτοια που είχαν μετατρέψει τη μάνα τους σε γαλακτοποιητική μηχανή, η οποία δεν προλάβαινε να ανταποκριθεί στην υπέρμετρη ζήτηση. Έτρωγε η άμοιρη τα πάντα, αλλά ποτέ δεν φαινόταν να έχει χορτάσει. Οι έξοδοι προς την ταράτσα βέβαια σταμάτησαν, και οι ανέσεις ως προς τη διαβίωση δεν είχαν πια την προηγούμενη σημασία. Και σε δυο τρεις βδομάδες άρχισαν και τα παιχνίδια των τεσσάρων αυτών διαβόλων που έφερε στον κόσμο από το υπερπέραν! Και όσο περνούσαν οι μέρες, τα μικρά γίνονταν και περισσότερο βασανιστικά για τη μαύρη μας γάτα (κυριολεκτικά και μεταφορικά!).
Έτσι, όπου και να ξάπλωνε το βασανισμένο της κορμί, εκεί ήταν παρόντα και τα τέσσερα διαβολάκια, για να ασχοληθούν με την ουρά της, τα αυτιά της, την κοιλιά, τα μάτια, τη μυτίτσα και τα μουστάκια της, με όλους τους τρόπους και τους μηχανισμούς και τον επιθετικό εξοπλισμό που η Φύση είχε φροντίσει να τα εφοδιάσει. Ακόμα και την ώρα που η μάνα τους προσπαθούσε να τα καθαρίσει και να τα ευπρεπίσει, αυτά βρίσκανε την ευκαιρία να προσπαθήσουν να της βγάλουν τα μάτια με τα ποδαράκια και τα νυχάκια τους, είτε να της δαγκώσουν τα αυτιά με τα κοφτερά δοντάκια τους!
Αλλά και μεταξύ τους τα τέσσερα αυτά διαβολάκια δεν ήταν ακριβώς αγγελούδια, όπως θα νόμιζε κανείς παρατηρώντας τις φωτογραφίες τους! Οι αγώνες πάλης μεταξύ τους εξελίσσονταν σε μονομαχίες μέχρις εξόντωσης του αντιπάλου και οι φωνίτσες απελπισίας, πόνου και αγωνίας ήταν τα συνήθη συνακόλουθα των αθλητικών αυτών συναντήσεων και επιδόσεων. Έτσι λοιπόν μεγάλωναν τα γατάκια, με τις καθημερινές επιδόσεις τους σε σωματική άσκηση και πνευματική πανουργία και σκανταλιά.
Με αυτό τον τρόπο βήμα με βήμα, σκαλί σκαλί – δοκιμάζονταν και ολοκληρώνονταν οι πολύπλοκες λειτουργίες του νευρικού και του μυϊκού τους συστήματος και προχωρούσε η δόμηση και η συγκρότηση και η προσαρμογή των καινούργιων στοιχείων του βιολογικού αυτού συγκροτήματος που ονομάζεται ζωικός οργανισμός. Η διεργασία αυτή είναι απαραίτητη από τη Φύση για την ιστολογική ανατομική διαμόρφωση των ιστών και οργάνων του σώματος στον κάθε ζωικό οργανισμό και την προσαρμογή τους στην επιτέλεση και το συντονισμό των πολύπλευρων και πολύπλοκων λειτουργιών που απαιτούνται για την εκδήλωση, τη διατήρηση, και την απόλαυση της ζωής.
Αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της διεργασίας της μορφογένεσης του οργανισμού, καθώς και της ανάπτυξης και της συγκρότησης των νευραδικών, αλλά και των χημικών κυκλωμάτων του σώματος για τη δομή και τη διαμόρφωση των συστημάτων πληροφόρησης, τόσο μέσα στα όρια του μικρόκοσμου του σώματος, όσο και μέσα στο πλαίσιο του μακρόκοσμου, που αποτελεί το μακρο-περιβάλλον του όντος: του ζώου ή του ανθρώπου.
Πράγματι, κατά τη φυσική άσκηση, επιστρατεύονται όλα τα οργανικά συστήματα του σώματος σε μια αρμονική ενορχήστρωση για την επιτέλεση αυξημένου σε σχέση με το σύνηθες μηχανικού έργου, με αποτέλεσμα την επανάληψη, και κατά συνέπεια και τη βελτίωση της λειτουργίας και της απόδοσης, με τη σωρευτική πείρα, αλλά και τη διατήρηση της λειτουργικής ετοιμότητας αυτών των συστημάτων.
Τόσο το κυκλοφορικό όσο και το αναπνευστικό σύστημα χρειάζονται τη φυσική άσκηση για τη διατήρηση της λειτουργικής τους ετοιμότητας και ακεραιότητας, αλλά και την προφύλαξή τους από τους διάφορους βλαπτικούς παράγοντες που τα απειλούν. Και βέβαια για την κινητοποίηση, τόσο αυτών των συστημάτων, όσο και του μυϊκού συστήματος, που κατεξοχήν αποτελεί τον κεντρικό άξονα γύρω από τον οποίο εξελίσσεται και πραγματοποιείται η διεργασία της φυσικής άσκησης, πρωταρχικό ρόλο διαδραματίζει το νευρικό σύστημα.
Αυτό είναι που συλλαμβάνει την έννοια των κινήσεων και του συντονισμού και της αλληλουχίας τους, και με τη σειρά του προκαλεί την εκτέλεση αυτών των κινήσεων με τις νευρικές ώσεις που αποστέλλει, με αφάνταστη λεπτομερειακή ακρίβεια, με τα νεύρα προς τους κατάλληλους μυς, για την εκδήλωση της λειτουργίας τους. Αλλά δεν είναι μόνο αυτά. Με την επιτέλεση της φυσικής άσκησης πραγματοποιείται και η άμεση κινητοποίηση του ορμονικού συστήματος, που με τη σειρά του επιφέρει ένα σωρό μεταβολές και στα διάφορα μεταβολικά συστήματα του σώματος, με αποτέλεσμα τη δραστηριοποίηση και την επανάληψη της εντατικοποίησης της λειτουργίας τους και την πιστοποίηση, αλλά και την ενίσχυση της λειτουργικής τους εφεδρείας. Με αυτού του είδους την περιοδική δοκιμασία της λειτουργικής ετοιμότητας αυτών των συστημάτων, εξασφαλίζεται η φυσιολογική τους ακεραιότητα και η περαιτέρω ενίσχυση και βελτίωσή της.
Έτσι, η φυσική άσκηση φαίνεται ότι αποτελεί μια ουσιώδη, απαραίτητη μπορώ να πω, συνιστώσα της φυσιολογικής ζωής, τόσο σημαντική όσο και ο ύπνος, ο έρωτας και η διατροφή! Υπάρχει όμως μια, από πρώτη άποψη ασήμαντη, αλλά, όπως φαίνεται, σημαντική και ουσιώδης λεπτομέρεια σε όλη την υπόθεση της καθημερινής φυσικής άσκησης και των αθλητικών επιδόσεων. Και αυτή είναι η ψυχική έφεση και το ενδιαφέρον που εκδηλώνει το άτομο για τη φυσική δραστηριότητα στην οποία επιδίδεται.
Η φυσική άσκηση, όπως έχουμε δει από τη συμπεριφορά των νεαρών βλαστών της Λούσυ, πάντα αρχίζει και συνεχίζεται με τη μορφή του διασκεδαστικού παιχνιδιού, της ζαβολιάς και της πονηριάς. Δεν συνίσταται σε επίπονες γυμναστικές ασκήσεις που επιβάλλεται να εκτελούνται από το άτομο σαν αγγαρεία, με απώτερο σκοπό την «προπόνηση» και τη «ΝΙΚΗ.»
Στη Φύση η άσκηση έχει μέσα της σύμφυτη την έννοια του παιχνιδιού και της διασκέδασης, και ποτέ, μα ποτέ, δεν έχει ως αυτοσκοπό την επικράτηση, με κάθε θυσία, και την κατάρριψη των ρεκόρ αντοχής, καθώς και τις άλλες ανταγωνιστικές αθλητικές επιδόσεις. Η καταναγκαστική άσκηση είναι έξω από τη Φυσική κατάσταση, είναι ένα είδος παρείσακτης σφαλερής δραστηριότητας, η οποία μπορεί μεν να μεγεθύνει τους μυς και να δραστηριοποιεί την καρδιά και τους πνεύμονες, αλλά εξουθενώνει το πνεύμα και προκαλεί την πλήξη και την ανία. Μετατρέψτε λοιπόν την άσκηση σε παιχνίδι και διασκέδαση, και το παιχνίδι ας αντικαταστήσει την καθημερινή σας αθλητική δραστηριότητα! Στο κάτω κάτω, είδατε ποτέ κανένα γάτο ή σκύλο, λιοντάρι ή τίγρη , στη φυσική, φυσιολογική του κατάσταση, να επιδίδεται σε jogging?
Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών,
Ιατρική Σχολή