Τα ερωτήματα που ακολουθούν είναι ερωτήματα που έχουν υποβληθεί σε ενημερωτικές διαλέξεις που έχω δώσει κατά καιρούς. Τα ερωτήματα έχουν απομαγνητοφωνηθεί από τους συνεργάτες μου και έχουν επιλεγεί από εμένα αυτά που παρουσιάζουν γενικότερο ενδιαφέρον και αφορούν καταστάσεις που είναι ιδιαίτερα συνήθεις στην καθημερινή κλινική πρακτική του μαχόμενου παθολόγου, τόσο στο ιατρείο όσο και στο νοσοκομείο.
1. Είμαι γυναίκα 29 ετών και όταν βάζω θερμόμετρο στη μασχάλη η θερμοκρασία μου είναι μόνιμα 35,9-36,4,(έως 36,7) συνήθως μάλιστα κάτω του 36. Έχω πρόβλημα; Γενικά νιώθω καλά.
Σε υγιή άτομα ηλικίας 18 έως 40 ετών, η μέση θερμοκρασία του στόματος είναι 36,8 +_ 0,4 βαθμοί Κελσίου, με χαμηλότερα επίπεδα στις έξι το πρωί και υψηλότερα το απόγευμα στις τέσσερις με έξι το απόγευμα. Η μέση θερμοκρασία μασχάλης είναι κατά μισό βαθμό περίπου χαμηλότερη, 36,3+-0,4. Πολλά άτομα έχουν ιδιοσυγκρασιακά χαμηλές σχετικά θερμοκρασίες, λόγω κατασκευής χωρίς αυτό να υποκρύπτει οργανικό πρόβλημα. Όσο μεγαλώνει η ηλικία, μειώνεται η ικανότητα αύξησης της θερμοκρασίας του σώματος. Επομένως με βάση αυτά που αναφέρετε τα επίπεδα θερμοκρασίας σας είναι φυσιολογικά.
2. Είμαι γυναίκα τριάντα ετών και έχω μονίμως θερμοκρασία 37. Είναι δέκατα; Πρέπει να ανησυχώ; Γενικά νιώθω καλά.
Ο πυρετός ορίζεται ως θερμοκρασία άνω του 37,2 κατά τις πρωινές ώρες και ως θερμοκρασία άνω του 37,7 κατά τις απογευματινές ώρες από το στόμα. Η φυσιολογική ημερήσια διακύμανση είναι 0.5-1 βαθμός Κελσίου. Οι θερμοκρασίες στη μασχάλη είναι κατά μισό βαθμό χαμηλότερες από τις προαναφερόμενες, στο στόμα, δηλαδή πάνω από36,7 το πρωί και 37,2 κατά τις απογευματινές ώρες. Σε γυναίκες με εμμηνορρυσία, η πρωινή θερμοκρασία είναι γενικά χαμηλότερη επί δύο εβδομάδες προ της ωορρηξίας. Στη συνέχεια αυξάνεται κατά 0.6 βαθμούς Κελσίου περίπου με την ωορρηξία και παραμένει σε αυτό το επίπεδο, έως ότου αρχίσει η εμμηνορρυσία. Η κύηση και η δυσλειτουργία των ενδοκρινών αδένων, επηρεάζουν την θερμοκρασία του σώματος. Επομένως τα επίπεδα θερμοκρασίας σας είναι φυσιολογικά.
3. Είμαι άντρας είκοσι ετών χωρίς κανένα πρόβλημα υγείας. Έχω κάνει όλα τα εμβόλια της παιδικής ηλικίας αλλά έχω ακούσει ότι πρέπει να γίνονται εμβόλια και στους μεγάλους. Ορισμένοι μου λένε ότι τα εμβόλια στους μεγάλους είναι επικίνδυνα. Πρέπει να κάνω το εμβόλιο της γρίπης;
Υπάρχουν περιπτώσεις, που ο εμβολιασμός είναι επικίνδυνος και δεν συνιστάται. Αυτό συμβαίνει για παράδειγμα σε περιπτώσεις σοβαρών αλλεργικών αντιδράσεων σε συστατικά των εμβολίων και δεν έχει σχέση με την ηλικία αυτή καθεαυτή. Ο εμβολιασμός των ενηλίκων ωστόσο, όταν διενεργείται σωστά και εφόσον δεν υπάρχουν οι κατά περίπτωση απαγορευτικές αντενδείξεις, έχει πολλά οφέλη στην δημόσια υγεία συγκριτικά με την θεραπευτική ιατρική.
Συνιστάται αναμνηστικός εμβολιασμός ανά δεκαετία στα άτομα που έχουν λάβει τις τρεις επαρκείς δόσεις του εμβολίου τετάνου διφθερίτιδας.
Συνιστάται εμβολιασμός με το εμβόλιο της ανεμοβλογιάς σε άτομα που δεν έχουν νοσήσει στην παιδική ηλικία και πρέπει να εμβολιαστείτε στην περίπτωση που δεν υπάρχουν απαγορευτικές αντενδείξεις, λόγω της σοβαρής μορφής που έχει η ανεμοβλογιά στους ενηλίκους.
Το εμβόλιο της γρίπης γενικώς δεν συνιστάται στα υγιή άτομα της ηλικίας σας, παρά μόνον σε ειδικές περιπτώσεις.
Πρέπει να φυλάσσετε το παιδικό σας βιβλιάριο και να το προσκομίζετε κατά την ετήσια παθολογική προληπτική εξέταση στο ιατρείο, για να εκτιμάται το status των εμβολίων σας. Η κλινική εμπειρία δεικνύει ότι συχνά έχουν παραληφθεί κάποιες δόσεις των απαιτούμενων παιδικών εμβολιασμών. Συχνά παραλείπεται για παράδειγμα, η δεύτερη δόση του εμβολίου της ιλαράς, η τρίτη δόση του αντιτετανικού εμβολίου και η τρίτη δόση του εμβολίου της ηπατίτιδας Β που εισήχθη σχετικά πρόσφατα στο πρόγραμμα των παιδικών εμβολιασμών της χώρας μας. Κατά την προληπτική ιατρική εξέταση θα εκτιμηθεί εάν οι συνθήκες της καθημερινότητάς σας είναι τέτοιες, που επιβάλλουν την τέλεση συμπληρωματικών εμβολίων για ειδικούς λόγους. Για παράδειγμα εάν είστε ομοφυλόφιλος και εργάζεστε σε παιδικό σταθμό, πρέπει να εμβολιαστείτε με το εμβόλιο της ηπατίτιδας Α στην περίπτωση που δεν υπάρχουν απαγορευτικές αντενδείξεις.
4. Είμαι γιατρός εργάζομαι εδώ και ένα χρόνο στην αιμοδοσία, είμαι υγιής δεν παίρνω φάρμακα. Αυτό τον χρόνο έκανα το εμβόλιο της γρίπης. Εξετάζομαι συχνά και σε πρόσφατες εξετάσεις βρέθηκαν στο αίμα αντισώματα ηπατίτιδας C. Δεν είμαι ομοφυλόφιλος, χρησιμοποιώ πάντα προφυλακτικό και γάντια στην εργασία μου. Πώς μπορεί να κόλλησα ηπατίτιδα;
Αγαπητέ φίλε, πέντε μήνες μετά τον αντιγριπικό εμβολιασμό μπορεί να εμφανισθούν ψευδώς θετικά αντισώματα ηπατίτιδας C στο αίμα. Πρέπει να ελεγχθείτε με PCR και να επαναλάβετε την εξέταση.
5. Δεν έχω καταλάβει ποιοι πρέπει να εμβολιάζονται για την γρίπη το Φθινόπωρο. Εγώ έχω διαβήτη και είμαι πενήντα ετών άντρας. Πρέπει να εμβολιάζομαι;
Πρέπει να εμβολιάζονται οι ομάδες υψηλού κινδύνου για επικίνδυνες επιπλοκές όπως τα άτομα πάνω από 65 ετών, οι τρόφιμοι γηροκομείων, οι πάσχοντες από ΧΑΠ, τα παιδιά και έφηβοι που λαμβάνουν χρονίως ασπιρίνη, οι πάσχοντες από χρόνιες μεταβολικές νόσους, ορισμένες καρδιοπάθειες, διαβήτη, χρόνια νεφρικά νοσήματα, άσθμα, αιμοσφαιρινοπάθειες, ανοσοκαταστολή, εφόσον δεν υπάρχουν απαγορευτικές αλλεργίες. Τα άτομα που μεταδίδουν τον ιό σε ασθενείς υψηλού κινδύνου όπως υγειονομικό προσωπικό, εργαζόμενοι γηροκομείων, μέλη οικογένειας που φροντίζουν γέροντες, καλό είναι να εμβολιάζονται επίσης, εφόσον δεν υπάρχουν σχετικές αντενδείξεις. Αυτές οι ομάδες που προαναφέραμε είναι ενδεικτικές, διότι ανάλογα από τον τύπο των χρόνιων νοσημάτων από τα οποία πάσχει ένας άνθρωπος τα φάρμακα που λαμβάνει και το status της υγείας του, ενδέχεται να τροποποιείται η άμυνα του οργανισμού με τέτοιο τρόπο, ώστε να χρειάζεται ή όχι το εμβόλιο.
6. Πρέπει να εξετάζομαι άμεσα από τον γιατρό μόλις κρυώσω; Τι πρέπει να κάνω όταν έχω πυρετό;
Στην Ελλάδα δυστυχώς ισχύει το: Πάω στον γιατρό για να μου δώσει αντιβίωση. Αυτό είναι λάθος. Η χορήγηση ακατάλληλης αντιβίωσης στις ιώσεις αυξάνει την πιθανότητα σοβαρών επιπλοκών και δεν οδηγεί σε ταχεία ανάρρωση όπως λανθασμένα πιστεύεται από πολλά άτομα. Σε αρκετές περιπτώσεις επίσης η χημική αντιβίωση εξασθενεί τα μεταβολικά συστήματα του οργανισμού και προκαλεί τοξικές παρενέργειες. Κάθε άτομο ωστόσο, που πάσχει από λοίμωξη πρέπει να εξετάζεται και να παρακολουθείται ιατρικώς, λόγω του κινδύνου που έχει κάθε λοίμωξη να εξελιχθεί δυσμενώς. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα χορήγηση αντιβίωσης, αλλά στενή αξιολόγηση της αμυντικής ικανότητας που ένας οργανισμός εκδηλώνει κατά την επίθεση του μικροβίου ή του ιού και ιατρική παρέμβαση επί κάμψεως των δυνάμεων και αναλόγως κλινικών ευρημάτων.
Κατά την διάρκεια του πυρετού συνιστάται αποφυγή υπερκόπωσης, παραμονή στο σπίτι, αποφυγή ενεργητικού και παθητικού καπνίσματος, ελαφρά διατροφή και άφθονα υγρά ενδιαμέσως των γευμάτων, αποφυγή αλκοόλ καφέ και φαρμάκων που καταστέλλουν τον βήχα। Τα χλιαρά μπάνια, τα ψυχρά επιθέματα, τα αντιπυρετικά ελέγχουν τον πυρετό κατά την διάρκεια της γρίπης και των κοινών ιώσεων. Οι έγκυες, οι θηλάζουσες, τα παιδιά και οι έφηβοι δεν πρέπει να λαμβάνουν ως αντιπυρετικό την ασπιρίνη για τον έλεγχο του πυρετού, για να αποφευχθεί ένα σπάνιο και επικίνδυνο σύνδρομο, το σύνδρομο REYE.
7. Μπορεί κάποιος να πεθάνει από γρίπη;
Η γρίπη και οι ιώσεις του αναπνευστικού έχουν διαφορετικά αιτιολογικά και επιδημιολογικά χαρακτηριστικά, ταλαιπωρούν συχνά ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού και παρόλο που στην πλειοψηφία των περιπτώσεων προκαλούν αθώα σύνδρομα, μπορεί να προκαλέσουν ειδικά σε άτομα υψηλού κινδύνου, σοβαρές επιπλοκές.Σύμφωνα με μελέτες το 2% των ατόμων που προσβάλλονται θα κινδυνεύσουν σοβαρά, ιδιαιτέρως όταν πρόκειται για άτομα με χρόνιες μεταβολικές, νεφρικές ή καρδιοπνευμονικές νόσους. Οι επιπλοκές είναι η πνευμονία, η επιδείνωση χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας ή άσθματος, η παραρρινοκολπίτιδα, η μέση ωτίτιδα, το σύνδρομο REYE, η μυοσίτιδα, η ραβδομυόλυση, η μυοκαρδίτιδα, η περικαρδίτιδα,η επιδείνωση νεφρικής λειτουργίας, η επιδείνωση καρδιαγγειακού και ορισμένα νευρολογικά σύνδρομα όπως η εγκεφαλίτιδα, το GUILLAIN BARRE, ο θάνατος. Ειδικές περιπτώσεις που ενδέχεται να οδηγήσουν σε θανατηφόρες παθολογικές καταστάσεις επιβάλλουν νοσηλεία.
Ιατρός Ειδική Παθολόγος