Τα ερωτήματα που ακολουθούν είναι ερωτήματα που υποβλήθηκαν από τηλεθεατές σε σειρά τηλεοπτικών ενημερωτικών ιατρικών εκπομπών που έχω κάνει στον τηλεοπτικό σταθμό ΑΘΗΝΑ TV. Από τα ερωτήματα αυτά έχουν επιλεγεί, αυτά που ανταποκρίνονται σε γενικότερες ανησυχίες των ασθενών και αφορούν γενικά θέματα ειδικών σοβαρών λοιμώξεων της καθημερινής κλινικής πρακτικής.
1.Θα ήθελα να μάθω πώς μπορεί κάποιος να καταλάβει εάν έχει λοίμωξη από μηνιγγίτιδα και πώς μπορεί να προφυλαχθεί από αυτήν.
Οι οξείες λοιμώξεις του νευρικού συστήματος συγκαταλέγονται ανάμεσα στις σημαντικότερες νόσους στην κλινική πρακτική, διότι η ταχεία έναρξη θεραπείας είναι σωτήρια για την ζωή. Δυστυχώς η αυτοδιάγνωση είναι αδύνατον να πραγματοποιηθεί από τον ασθενή λόγω έλλειψης εξειδικευμένων γνώσεων και κλινικής εμπειρίας. Κάθε εμπύρετη κατάσταση πρέπει να αξιολογείται άμεσα με σωστή ιατρική εξέταση, όταν υπάρχει ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω :
· Ασυνήθιστος πονοκέφαλος
· Λήθαργος, διαταραχή του επιπέδου συνείδησης ή ασυνήθιστη αλλαγή στην συμπεριφορά
· Έμετοι
· Σπασμοί
· Αδυναμία κίνησης χεριού ή ποδιού
· Φωτοφοβία
· Ασυνήθιστος πόνος ή βάρος στον αυχένα ή δυσκαμψία
· Εξάνθημα.
Τα άτομα με πτώση της ανοσολογικής ικανότητας, όπως τα άτομα που λαμβάνουν χρονίως κορτιζόνη ενδέχεται κατά την εισβολή της μηνιγγίτιδας να μην εμφανίσουν καθόλου πυρετό.
Υπάρχουν παράγοντες και νοσήματα που προδιαθέτουν στην εμφάνιση λοίμωξης από μηνιγγίτιδα. Τα νοσήματα αυτά πρέπει να θεραπεύονται έγκαιρα με επάρκεια και οι παράγοντες που αφορούν την διατροφή και το περιβάλλον πρέπει να αποκαθίστανται το συντομότερο δυνατόν.
Παράγοντες κινδύνου για μηνιγγίτιδα είναι :
· Κακώς θεραπευόμενες ή παραμελημένες λοιμώξεις του αναπνευστικού όπως πνευμονία, ωτίτιδα, ιγμορίτιδα
· Χρόνιες λοιμώξεις του ουροποιητικού
· Ο διαβήτης
· Η κατάχρηση αλκοόλ
· Η σπληνεκτομή
· Η υπογαμμασφαιριναιμία
· Η ανεπάρκεια συμπληρώματος
· Παθολογικές καταστάσεις και νοσήματα που προκαλούν ανοσοκαταστολή όπως το AIDS
· Η κάκωση κεφαλής με κάταγμα κρανίου και εκροή ΕΝΥ
· Η παραμονή σε τόπους όπου η μηνιγγίτιδα ενδημεί όπως ορισμένες περιοχές της Αφρικής
· Η υιοθέτηση κοινοβιακής ζωής, η ένταξη σε στρατόπεδα, ο ύπνος σε κοιτώνες.
Το εμβόλιο της μηνιγγίτιδας διατίθεται, δεν είναι δραστικό έναντι αρκετών μορφών μηνιγγίτιδας και επιφυλάσσεται σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου.
Γενικά μέτρα τόνωσης του οργανισμού, όπως η αποφυγή του καπνίσματος, η σωστή διατροφή, η αποφυγή ψυχικής και σωματικής καταπόνησης, ο επαρκής ύπνος, συντελούν στην πρόληψη γενικώς των λοιμώξεων και ειδικώς της μηνιγγίτιδας.
2.Είμαι μητέρα και η κόρη μου δεκατριών ετών, αρρώστησε αυτό το χρόνο από λοιμώδη μονοπυρήνωση. Παρουσίασε υψηλές τρανσαμινάσες. Τώρα οι τρανσαμινάσες είναι φυσιολογικές. Θέλω να μάθω πώς μπορεί να κόλλησε αυτή την λοίμωξη.
Η λοιμώδης μονοπυρήνωση οφείλεται στον ιό EPSTEIN BARR που μεταδίδεται κυρίως με τις στοματικές εκκρίσεις, αν και αυτό αμφισβητείται τελευταίως από ορισμένους ερευνητές। Η λοίμωξη αυτή αποκαλείται και «νόσος του φιλιού», διότι προαπαιτείται στενή επαφή, όπως αυτή που πραγματοποιείται κατά την διάρκεια φιλιών. Η μετάδοση μέσω λιγότερο στενής επαφής κατά την οποία ανταλλάσσονται σιελικές εκκρίσεις είναι σπανιότερη στον ενήλικο και στον έφηβο. Υπάρχουν περιπτώσεις μετάδοσης μέσω μετάγγισης αίματος και μεταμόσχευσης μυελού των οστών.
3. Είμαι άντρας τριάντα τεσσάρων ετών και παρουσίασα ουρηθρίτιδα από χλαμύδια, μάλλον λόγω κάποιας γνωριμίας που έκανα σε διακοπές. Πήρα θεραπεία και από τότε είμαι καλά. Δεν είπα τίποτα στην γυναίκα μου, γιατί δεν θέλω να χαλάσει ο γάμος μου. Πρέπει να εξεταστεί και εκείνη για λοίμωξη από χλαμύδια; Να σημειώσω ότι αισθάνεται καλά.
Είστε τυχερός που είχατε συμπτώματα, διότι οι χλαμυδιακές λοιμώξεις συχνά είναι ασυμπτωματικές. Είναι σημαντικό να εξετάζονται και να θεραπεύονται οπωσδήποτε οι σεξουαλικοί σύντροφοι. Τα χλαμύδια προκαλούν φλεγμονώδη νόσο της πυέλου, ουρηθρίτιδα, επιδιδυμίτιδα, πρωκτίτιδα, τραχηλίτιδα, ουλοποίηση σαλπίγγων, στειρότητα, περιηπατίτιδα, σύνδρομο REITER. H χλαμυδιακή λοίμωξη στην γυναίκα μπορεί να εμμείνει επί μήνες, χωρίς συμπτώματα. Σε περίπτωση εγκυμοσύνης και μόλυνσης του εμβρύου, μπορεί να προκληθούν βλάβες στο νεογνό.
4. Αρρώστησα από βρουκέλλα. Θέλω να μάθω πώς μπορεί να κόλλησα αυτή την λοίμωξη.
Η μετάδοση γίνεται από τα ζώα στον άνθρωπο μέσω βρώσης μολυσμένου κρέατος, μη παστεριωμένου γάλακτος ή τυριού ή επαφής με μολυσματικές εκκρίσεις ( κτηνοτρόφοι).
5. Έκανα καλλιέργεια ούρων και η μικροβιολόγος μου είπε ότι πρέπει να ξαναδώσω ούρα για καλλιέργεια γιατί πρόκειται για επιμόλυνση. Τι εννοεί με αυτό;
Επιμόλυνση σημαίνει ότι στο δείγμα των ούρων που δώσατε εισήλθαν μικρόβια από το περιβάλλον και επομένως τα αποτελέσματα της καλλιέργειας είναι αναξιόπιστα. Για να μειωθεί η πιθανότητα επιμολύνσεων και ψευδών ευρημάτων λοίμωξης, είναι πολύ σημαντικό να έχει προηγηθεί σωστός καθαρισμός της περιοχής και των χεριών και να έχει γίνει ορθή συλλογή ούρων σε ειδικό αποστειρωμένο δοχείο χωρίς να έλθει σε επαφή το δείγμα προς εξέταση με τα χέρια. Το άτομο πρέπει να αρχίσει να ουρεί πρώτα στην τουαλέτα. Στην συνέχεια, ενώ ουρεί πρέπει να συλλέξει μέρος από τα ούρα στο δοχείο, το οποίο παρεμβάλλεται ακριβώς στην θέση της τροχιάς του ούρου, χωρίς να διακοπεί η ούρηση και πριν ολοκληρωθεί. Το δείγμα πρέπει να αποσταλεί άμεσα προς εξέταση.
6. Έχω γαστρίτιδα από ελικοβακτηρίδιο. Δεν έχω καταλάβει τι είναι το ελικοβακτηρίδιο.
Το ελικοβακτηρίδιο είναι ένα gram αρνητικό μικροαερόφιλο μικρόβιο, το οποίο επιβιώνει στο αφιλόξενο για συνήθη μικρόβια περιβάλλον του στομάχου και μάλιστα έχει την ικανότητα να προσκολλάται στο γαστρικό επιθήλιο του στομάχου. Ενοχοποιείται για την ανάπτυξη γαστρίτιδας και έλκους ενώ σε ορισμένους ευαίσθητους οργανισμούς έχει συνδεθεί με ανάπτυξη καρκίνου και λεμφώματος του στομάχου. Για τους λόγους αυτούς εσείς που πάσχετε από λοίμωξη από ελικοβακτηρίδιο πρέπει να υποβληθείτε σε θεραπεία εκρίζωσης και σε υπεύθυνη περιοδική παθολογική ιατρική εξέταση.
7. Είμαι διαβητικός και πρόσφατα διάβασα στην εφημερίδα για ένα επικίνδυνο μύκητα που προκαλεί στους διαβητικούς μουρκομυκητίαση. Θα ήθελα μια υπεύθυνη πληροφόρηση.
Η μουρκομυκητίαση είναι σπάνια λοίμωξη και εμφανίζεται κυρίως σε ορισμένους ασθενείς με σοβαρά χρόνια νοσήματα, όπως ο αρρύθμιστος σακχαρώδης διαβήτης.
Οφείλεται σε εισβολή μυκήτων ( Rhizopus,Rhizomucor, Cunninghamella, Apophysomyces, Saksenaea, Mucor, Absidia ) που ταχέως επεκτείνονται. Έτσι για παράδειγμα ενώ στην αρχή η λοίμωξη μπορεί να μιμηθεί την απλή ρινίτιδα- ιγμορίτιδα, εάν δεν αντιμετωπιστεί ορθώς η φλεγμονή επεκτείνεται ταχέως με αποτέλεσμα την προσβολή του οφθαλμού, την τύφλωση, την προσβολή του νευρικού συστήματος, τον θάνατο. Εκτός από την ρινική αυτή μορφή που προσβάλλει κατεξοχήν ασθενείς με αρρύθμιστο διαβήτη, υπάρχουν και άλλες μορφές, όπως η πνευμονική, η γαστρεντερική μορφή, η δερματική μορφή. Η διάγνωση τίθεται από την κλινική εικόνα, τις ιστολογικές τομές και τις καλλιέργειες.
8. Eχω πρόβλημα με συνεχείς κολπικές μυκητιάσεις. Τι πρέπει να κάνω;
Οι μυκητιάσεις του κόλπου αποτελούν σύνηθες γυναικείο πρόβλημα. Στην περίπτωσή σας εκτός από την ενδεδειγμένη θεραπευτική αγωγή πρέπει να αποκλειστούν συστηματικά οργανικά νοσήματα και καταστάσεις που προδιαθέτουν σε μυκητιασικές λοιμώξεις όπως ο διαβήτης, η κατάχρηση αντιβιοτικών, ορισμένα χρόνια συνυπάρχοντα λοιμώδη νοσήματα. Καλό είναι να μην καθαρίζετε την περιοχή με τοξικά καθαριστικά και να μην κολυμπάτε σε μολυσμένες πισίνες ή θάλασσες.
9. Κυρία Μοσχοβάκη, είμαι είκοσι έξι ετών συγχαρητήρια για την εκπομπή σας. Θα ήθελα να μάθω κάθε πότε πρέπει να γίνεται το αντιτετανικό εμβόλιο.
Εάν έχει γίνει το πλήρες σχήμα των εμβολιασμών κατά την παιδική ηλικία, τότε το εμβόλιο του τετάνου και της διφθερίτιδας (TD) χορηγείται αναμνηστική δόση ανά δεκαετία. Εάν δεν έχει γίνει ανοσοποίηση, πρέπει να γίνουν οι τρεις δόσεις σε πρώτη φάση και κατόπιν να πραγματοποιείται ανά δεκαετία ο αναμνηστικός εμβολιασμός. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι δεν πρέπει να κάνετε εμβόλια από μόνοι σας, χωρίς σοβαρή ιατρική εξέταση και αξιολόγηση. Επί παραδείγματι παρά την γενική απουσία σοβαρών παρενεργειών, ορισμένα εμβόλια μπορεί να έχουν σοβαρές παρενέργειες σε ορισμένα άτομα όπως σε άτομα με θανατηφόρες αλλεργίες, σε κύηση, σε ορισμένες καταστάσεις ανοσοκαταστολής κ.λπ.
10. Κυρία Μοσχοβάκη είμαι γυναίκα ασθενής σας τριανταένα ετών και εργάζομαι σε παιδικό σταθμό. Μου προτείνατε να κάνω το εμβόλιο της ερυθράς γιατί δεν έχω εμβολιαστεί και δεν έχω κολλήσει. Δεν έχω καταλάβει γιατί είναι τόσο σημαντικό να έχουμε στο αίμα μας αντισώματα για τις παιδικές λοιμώξεις.
«Παιδικές» νόσοι όπως είναι η ιλαρά, η ανεμοβλογιά, η ερυθρά, η παρωτίτιδα, μπορεί να έχουν σοβαρές επιπλοκές όταν εμφανιστούν στην ενήλικη ζωή. Επιπροσθέτως εάν εμφανιστούν κατά την διάρκεια της κύησης ενδέχεται να προκαλέσουν βλάβες στο έμβρυο. Είναι σημαντικό λοιπόν να εμβολιαστείτε για την ερυθρά, η κύηση δε πρέπει να αποφεύγεται δύο μήνες μετά το εμβόλιο.
11. Θα πάω στρατιώτης σε έξι μήνες. Ακούω για κρούσματα μηνιγγίτιδας που υπάρχουν κατά περιόδους στο στρατό και έχω ανησυχήσει. Πρέπει να κάνω εμβόλιο μηνιγγίτιδας;
Πρέπει να το κάνετε εφόσον δεν υπάρχουν σχετικές απαγορευτικές αντενδείξεις.
Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω τους τηλεθεατές του ΑΘΗΝΑ ΤV, το τηλεφωνικό κέντρο, τους συντελεστές της εκπομπής, το κανάλι και τους συνεργάτες μου, που συντέλεσαν στην συλλογή και επεξεργασία των ερωτημάτων αυτών και στήριξαν άοκνα την μάχη της σοβαρής ιατρικής ενημέρωσης.
Ιατρός Ειδική Παθολόγος