Η κακή θρέψη μπορεί να οριστεί ως η κατάσταση εκείνη κατά την οποία παρατηρείται πλεόνασμα ή έλλειψη πρόσληψης ενέργειας ,πρωτεϊνης  ή άλλου διατροφικού στοιχείου , η οποία προκαλεί αλλαγή στη σωματική λειτουργία και παρουσιάζεται με ελάττωση της καθαρής σωματικής μάζας σε σχέση με το φύλο, την ηλικία , το ύψος και τη δραστηριότητα του ατόμου .Συχνά αναπτύσσεται αργά κατά τη διάρκεια μακρών περιόδων ασιτίας ή συστηματικής φλεγμονώδους κατάστασης.

Επηρεάζει όλα τα όργανα του ανθρώπινου σώματος και όταν αναφέρεται  στην παιδική ηλικία ,έχει σοβαρές συνέπειες και στο Κ.Ν.Σ. Η κακή θρέψη μπορεί να είναι τόσο το αίτιο κάποιας νόσου (π.χ. αναιμία )όσο και αποτέλεσμα της νόσου (π.χ. καρκίνος ), στην τελευταία , το αίτιο είναι πολλαπλό , περιλαμβάνει  τη μειωμένη πρόσληψη , δυσκολία πέψης , απορρόφησης  των θρεπτικών συστατικών , αυξημένος μεταβολισμός και καταβολισμός .Δεν πρέπει να ξεχαστούν και οι περιβαλλοντική , κοινωνικό-οικονομικοί παράγοντες (ακραία καιρικά φαινόμενα, γονιμότητα του εδάφους , ήθη –έθιμα , φτώχεια )

 

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

 

Η εκτίμηση της θρεπτικής κατάστασης εξαρτάται από διαφορετικές παραμέτρους για τα παιδιά, τους ενήλικες και τους ηλικιωμένους. Ενδεικτικά εδώ θα αναφέρω για τους ενήλικες.

– μέτρηση βάρους, ύψους και Δείκτη Μάζας Σώματος

– μεταβολές βάρους

– περίμετρος βραχίονα

– δερματοπτυχή τρικεφάλου

– περίμετρος μέσης

– αναλογία μέσης προς περιφέρεια

– κλινική εικόνα

– αιματολογικές εξετάσεις

– βιοχημικές εξετάσεις

 

Τα άτομα που κάνουν κακή θρέψη παρουσιάζουν, μειωμένη κινητικότητα λόγω μυϊκής αδυναμίας, διαταραχές στην εγκεφαλική λειτουργία λόγω ανεπάρκειας βιταμίνης  B12, Mg, Ca , P, αναπνευστικά προβλήματα  όπως μειωμένη μέγιστη  αναπνοή  και αναπνευστική μυϊκή δύναμη και συχνά εμφανίζουν βρογχοπνευμονία ως αποτέλεσμα του υποαερισμού.

Η κακή θρέψη  προκαλεί και την δυσλειτουργία του ενδοκρινικού συστήματος ,παρατηρείται αυξημένα επίπεδα αυξητικής ορμόνης και  κορτιζόλης ,χαμηλά επίπεδα κατεχολαμινών , γλυκαγόνης θυροξίνης και γλυκόζης λόγω ηπατικής ανεπάρκειας . Στη καρδιαγγειακή λειτουργία , η απώλεια του καρδιακού ιστού οδηγεί σε μειωμένη καρδιακή παροχή  σε βραδυκαρδία και υπόταση  ενώ η έλλειψη ηλεκτρολυτών μπορεί να προκαλέσουν  αρρυθμίες ενώ η έλλειψη της βιταμίνης Β1 καρδιακή ανεπάρκεια .

Οι επιπτώσεις στη νεφρική λειτουργία περιλαμβάνει την μειωμένη νεφρική ροή του πλάσματος ,και της σπειραματικής διήθησης ,επίσης μειώνεται και η δυνατότητα αποβολής επιπλέον άλατος και νερού με αποτέλεσμα να αυξηθεί ο εξωκυττάριος όγκος , γεγονός που οδηγεί στο οίδημα της ασιτίας. Στο γαστρεντερικό  σύστημα  μειώνεται η απορρόφηση των λιπιδίων και σακχάρων ,και η γαστρική κινητικότητα  επίσης αλλάζει και βακτηριδιακή χλωρίδα του εντέρου . Μια από της επιπτώσεις είναι  και η εξασθένιση του ανοσοποιητικού συστήματος (με άμεσο επακόλουθο την αυξημένη εμφάνιση λοιμώξεων), επηρεάζονται τα Τ- λεμφοκύτταρα και είναι δυνατόν να παρατηρηθεί η ατροφία του θυμού αδένα. Η κατάσταση επιδεινώνεται από την εκδήλωση διαταραχών που σχετίζονται με μεμονωμένες ελλείψεις βιταμινών και ιχνοστοιχείων.

 

 

Ομάδες υψηλού κινδύνου

-Παραμελημένα παιδιά

-Έφηβοι που δεν σιτίζονται σωστά (μπορούν να αναπτύξουν διατροφικό σύνδρομο π.χ. νευρική ανορεξία , βουλιμία )

-Ηλικιωμένα άτομα, τα οποία ζούν μόνα

-Κοντινές εγκυμοσύνες , η εγκυμονούσα έφηβη (επιπτώσεις τόσο στο έμβρυο  όσο και στη μητέρα )

-Αλκοολικοί , χρήστες ναρκωτικών ουσιών ή άλλες περιφερειακές ομάδες

-Ψυχιατρικοί ασθενείς ( π.χ. σχιζοφρένια στην οποία παρατηρείται βρώση παράδοξων πραγμάτων ή καχεξία)

-Ασθενείς με χρόνιες παθήσεις ( όπως νεφροπαθείς, διαβητικοί κ.τ.λ)

-Καρκινοπαθείς , πολυτραυματίες, εγκαυματίες

Η κακή θρέψη αναπτύσσεται ως αποτέλεσμα ασιτίας ή συστηματικής φλεγμονώδους κατάστασης .

 

Γκιουζελίδου Σταυρούλα

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος