Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι η κατάθλιψη θα είναι η δεύτερη σε συχνότητα αιτία, μετά από τις καρδιακές παθήσεις, για πρόκληση μειονεξιών και αναπηριών. Η κατάθλιψη πλήττει 340 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Οι στατιστικές δείχνουν ότι το 13% των ανδρών και το 21% των γυναικών θα υποστούν σοβαρή κατάθλιψη σε κάποια φάση της ζωής τους.
Η Παγκόσμιος Οργάνωση Υγείας θεωρεί ότι η κατάθλιψη είναι η ασθένεια που προκαλεί την τέταρτη σε σειρά μεγαλύτερη επιβάρυνση στην κοινωνία όσον αφορά τις συνέπειες που προκαλεί η ασθένεια στους ανθρώπους και το οικονομικό βάρος που προκύπτει.
Τα δεδομένα αυτά δείχνουν ότι υπάρχει μεγάλη και άμεση ανάγκη για την εφαρμογή καλύτερων μέτρων για την πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία της κατάθλιψης.
Δυστυχώς με τον τρόπο που γίνονται σήμερα οι θεραπείες για την κατάθλιψη, οι 4 στους 5 ασθενείς υποτροπιάζουν, παρουσιάζοντας νέα επεισόδια μετά από την επιτυχή αντιμετώπιση ενός πρώτου επεισοδίου.
Ο λόγος για τα δυσάρεστα αυτά αποτελέσματα, οφείλεται στο γεγονός ότι η αντικαταθλιπτική θεραπεία είναι κυρίως φαρμακευτική, και δίνεται συνήθως για την αντιμετώπιση ενός επεισοδίου κατάθλιψης, με χρονική διάρκεια που κυμαίνεται στις περισσότερες περιπτώσεις μεταξύ 2 και 3 μηνών.
Εκείνο που συμβαίνει, είναι όταν φανεί ότι ο ασθενής δεν έχει πλέον τα συμπτώματα της πάθησης, τότε διακόπτεται η θεραπεία. Αυτός ο τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος φαίνεται ότι είναι λανθασμένος.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μιας μεγάλης έρευνας που βασίστηκε στις κλινικές δοκιμές που έγιναν κατά τα τελευταία 30 χρόνια, η κατάθλιψη πρέπει να θεωρείται και να αντιμετωπίζεται σαν μια χρόνια ασθένεια.
Η έρευνα έγινε από γιατρούς του πανεπιστημίου της Οξφόρδης και βασίστηκε στα αποτελέσματα κλινικών δοκιμών που αφορούσαν 4.410 ασθενείς με κατάθλιψη. Οι ασθενείς, στις περισσότερες έρευνες, υποβάλλονταν αρχικά σε μια θεραπεία με αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Στη συνέχεια κατανέμονταν με τυχαίο τρόπο στο να συνεχίζουν τα φάρμακα ή να διακόπτουν πλήρως τη θεραπεία τους.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι από τους ασθενείς που συνέχιζαν τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα μόνο το 18% παρουσίαζε υποτροπές της νόσου με νέα επεισόδια κατάθλιψης.
Από τους ασθενείς που διέκοπταν τα φάρμακα, το 41% υποτροπίαζε. Το είδος του αντικαταθλιπτικού φαρμάκου που δινόταν στους ασθενείς δεν επηρέαζε τα αποτελέσματα.
Το συμπέρασμα των ερευνητών είναι ότι για ασθενείς που έχουν κίνδυνο για υποτροπή της ασθένειας τους, θα πρέπει τόσο η ψυχοθεραπεία όσο και τα φάρμακα -στην περίπτωση που αυτά ενδείκνυνται- να συνεχίζεται για ένα χρονικό διάστημα τουλάχιστο 1 έτους, ή περισσότερο. Υπολογίζουν ότι μια τέτοια προσέγγιση θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο υποτροπής της ασθένειας κατά 50%.
Τονίζεται ότι η κάθε περίπτωση πρέπει να εξετάζεται με τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα εάν κάποιος πάθει ένα πρώτο επεισόδιο κατάθλιψης ήπιας ή μέτριας μορφής, δεν είναι απαραίτητο να υποβληθεί σε φαρμακευτική θεραπεία. Φυσικά εάν το επεισόδιο είναι σοβαρό, με τάσεις ή σκέψεις αυτοκτονίας, τότε τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα χρειάζονται.
Επιπλέον πρέπει να αναφέρουμε ότι έρευνες που έγιναν με τη βοήθεια της μαγνητικής τομογραφίας, έδειξαν ότι σε ασθενείς που πάσχουν από επαναλαμβανόμενα επεισόδια κατάθλιψης, παρουσιάζονται αλλοιώσεις με συρρίκνωση ορισμένων περιοχών του εγκεφάλου.
Παρατηρείται επίσης σε ασθενείς με χρόνια κατάθλιψη, απώλεια της μνήμης και όσο μεγαλύτερο είναι το χρονικό διάστημα που διαρκεί η νόσος τόσο πιο δύσκολο είναι για τον ασθενή να ανακτήσει αυτά που έχασε.
Εμείς συμπερασματικά θα τονίσουμε την ανάγκη για καλύτερη διάγνωση και έγκαιρη ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση της ασθένειας. Η κατάθλιψη πλήττει όλο και περισσότερους συνανθρώπους μας και αυτό δεν πρόκειται να βελτιωθεί στη σημερινή ανταγωνιστική και ιδιαίτερα σκληρή κοινωνία μας.
Η θεραπεία της κατάθλιψης θα πρέπει να γίνεται από ψυχολόγους και ψυχοθεραπευτές που έχουν εκτεταμένη εμπειρία στον τομέα αυτό, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ασθενούς και του ιστορικού του. Ο συνδυασμός ατομικής & ομαδικής ψυχοθεραπείας, και -ανά περίπτωση- φαρμακευτικής υποστήριξης μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην βελτίωση & την σταθεροποίηση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης.
Είναι καλύτερα η κατάθλιψη να θεωρείται σαν χρόνια νόσος, με μακροχρόνια συνέχιση της θεραπείας στις περιπτώσεις ψηλού κινδύνου η οποία μπορεί να μειώνει το ποσοστό των ασθενών που παρουσιάζουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια.
M.Sc. Ph.D. Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής
web site: www.aftognosia.gr
e-mail: info@aftognosia.gr
Παπαδιαμαντοπούλου 2, ΑΘΗΝΑ 11528
Τηλ. 6977.86.64.61